همه ما در زمان استرس و اضطراب راه‌‌هایی برای آرام کردن خود داریم، به طور مثال ممکن است ورزش کنیم، شکلات بخوریم و یا با دوستی صمیمی صحبت کنیم. اینها رفتارهایی است که به ما کمک می‌کند که ورودی‌های تشدید شده حسی یا نیازهای بیرونی خود را مدیریت کنیم. خودتنظیمی به این رفتارهای خود آرام کننده می‌گویند.
افراد دارای اتیسم برای خودتنظیمی ممکن است بال بال بزنند، دورخود بچرخند، عقب جلو کنند، تکرار جملات و یا سایر موارد داشته باشند.
حالا تصور کنید که فرایند خودتنظیمی برای بچه‌های دارای اتیسم که کلیشه‌هایشان مورد قبول جامعه نیست، تا چه اندازه دشوار است.
تمپل گراندین یکی از مشهوترین افراد دارای اتیسم خودتنظیمی را به عنوان “مهارت مدیریت احساسات به گونه‌ای که به سطوح طاقت‌فرسا نرسد و در یادگیری و رشد تداخل پیدا نکند” تعریف می‌کند.
افراد دارای رشد عادی گاها از کلمات برای بیان علت و چگونگی رخداد این بی‌نظمی استفاده می‌کنند، اما افراد دارای اتیسم معمولا به قدری دچار بی‌نظمی می‌شوند که بیان برایشان دشوار می‌شود و این را نیز در نظر داشته باشید که افراد دارای اتیسم از لحاظ ارتباطی نسبت به گروه همسالان دارای نقایصی هستند.
بنابراین چه کاری می توان انجام داد؟!
مهم است که به بافت محیطی نگاه کنید تا بفهمید چه اتفاقی در حال وقوع است. آیا محیط جدیدی است؟ آیا این محیطی است که قبلا در آن بوده است؟ آخرین باری که آنجا بود تجربه‌اش چگونه بود؟ این سوالات می‌تواند سرنخ‌ها و راهنمایی‌هایی را برای کمک به شما در حمایت از فرد دارای اتیسم ارائه دهد.
گاهی اوقات، یک محیط ممکن است اضطراب آور یا پر از ورودی‌های حسی زیادی باشد. این می‌تواند هم خوب باشد و هم بد. گاهی ممکن است فرد حسی‌طلب باشد و به دنبال تحریکات حسی زیادی از محیط باشد. در موارد دیگر، ممکن است از تحریک حسی اجتناب کند و سعی کند از محرک‌ها دور شود. مشاهده رفتار فرد در زمینه محیط می‌تواند سرنخ‌هایی در مورد آنچه که آنها تجربه می‌کنند به شما بدهد بنابراین حواستان به مسائل حسی کودک خود باشد.
چگونه والدین و مراقبان می‌توانند به کودکان دارای اتیسم خود بیاموزند که احساسات خود را بهتر تنظیم کنند؟
قبل از اینکه بتوانید خودتنظیمی کنید، مهم است که درک پایه‌ای از احساسات وجود داشته باشد. کودک نه تنها باید بتواند عواطف خود را تشخیص دهد، بلکه باید تشخیص دهد که این احساس چگونه به نظر می‌رسد و چه احساسی دارد. مثلا چه چیزی او را خوشحال می‌کند؟ چه چیزی او را مضطرب می‌کند؟
شناسایی این موارد در ابتدا به ایجاد بلوک‌های سازنده خودآگاهی عاطفی کمک می‌کند و درک نحوه مدیریت تحریک بیش از حد یا کم‌تحریکی در محیط را آسان‌تر می‌کند.
اگر مطمئن نیستید که از کجا شروع کنید و چگونه به کودک عزیزتان آموزش دهید تا احساساتش را شناسایی و درک کند، از تیم مراقبت یا درمانگر و مربی او راهنمایی بخواهید. گاهی هم نیازمند آن است که تحت نظر یک تیم متخصص رشدی باشید.
اگر برای کودک دارای اتیسم خود نیاز به ارزیابی و یا آموزش تکنیک‌های خودتنظیمی دارید می‌توانید از خدمات مرکز تهران اتیسم کمک بگیرید.
گرد آوری و ترجمه: رسول رحمتی، ارزیاب تهران اتیسم
بازبینی و ویرایش: دکتر محمد کیانی
منبع: www.autismspeaks.org