خواندنی‌ها

شما به عنوان والد یا یکی از نزدیکان کودک دارای اتیسم ممکن است نگران صحبت نکردن کودک خود باشید. برای بعضی از شما ممکن است این سوال پیش آمده باشد که آیا فرزند دارای اتیسم من هرگز قادر به صحبت خواهد بود؟ پاسخ به این سوال ساده نیست، اما در این مطلب سعی می‌کنیم با صحبت کردن در مورد زبان در کودکان دارای اتیسم موضوع را کمی روشن کنیم. با تهران اتیسم همراه باشید.

در ابتدا ببینیم که کودکان دارای اتیسم چگونه مهارت‌های ارتباطی خود را توسعه می‌دهند؟

مهمترین چیزی که باید در نظر داشت این است که هر کودک دارای اتیسم فردی است با نقاط قوت و تفاوت‌های خاص خود. این بخشی از دلیل استفاده از اصطلاح “طیف” است! نمی‌توان در مورد همه کودکان دارای اتیسم اظهار نظر کرد، زیرا هر کودک ممکن است در حیطه‌های مختلف به سطوح متفاوتی از حمایت نیاز داشته باشد (البته این در مورد کودکان بدون اوتیسم نیز صادق است.)

در اینجا چند روش مختلف که کودکان دارای اتیسم برای کاربرد مهارت‌های ارتباطی از آن ها ممکن است استفاده کنند را نام می‌بریم:

• برخی از کودکان دارای اتیسم ممکن است هرگز از زبان گفتاری استفاده نکنند و می‌توانند به روش‌های دیگر ارتباط موثر برقرار کنند.
• برخی ممکن است مهارت‌های زبانی و ارتباطی را در سنین بالاتری نسبت به همسالان خود گسترش دهند و برخی ممکن است زبان خود را به شکل متفاوتی گسترش دهند.
• برخی از کودکان دارای اتیسم زبان گفتاری را به شیوه‌ای معمولی گسترش می‌دهند، اما ممکن است در سایر زمینه‌های ارتباطی، مانند ارتباطات اجتماعی یا سیالی کلام، به حمایت نیاز داشته باشند.

به یاد داشته باشید که “زبان” فقط به معنای کلمات نیست. به همه راه‌های دیگری که افکارمان را به اشتراک می‌گذاریم فکر کنید. ما از حرکات، نگاه چشم، حالات چهره، زبان بدن و غیره استفاده می‌کنیم. همه این ها ارتباط حساب می‌شود!

برخی از کودکان دارای اتیسم ممکن است در مورد زبان دریافتی و بیانی به کمک نیاز داشته باشند. آن‌ها همچنین ممکن است در موارد زیر مشکل داشته باشند:

• درک و استفاده از حرکاتی مانند اشاره و تکان دادن دست‌ها
• درک کلمات و صحبت کردن
• عمل کردن به دستورالعمل‌ها
• داشتن مکالمه

آنها ممکن است کلمات یا عباراتی را که شنیده‌اند تکرار کنند (به این اکولالیا گفته می شود) یا ممکن است به جای کلمات برای برقراری ارتباط از رفتارهای چالش برانگیز استفاده کنند. کودکان دارای اتیسم ممکن است گفتار و زبان را به شکل و ترتیبی متفاوت از آنچه ما انتظار داریم رشد دهند.

برخی از کودکان دارای اتیسم پردازشگر گشتالتی زبان هستند. به این معنی که آن‌ها ابتدا شروع به صحبت کردن در حد تکه‌های چند کلمه‌ای یا عبارات می‌کنند که به این اکولالیا می‌گویند. آن‌ها ممکن است همان چیزی را که شما می‌گویید بلافاصله پس از شما تکرار کنند که به آن اکولالیای فوری گفته می‌شود. به عنوان مثال، اگر از آنها بپرسید “آیا آبمیوه می‌خواهی؟”، ممکن است تکرار کنند: “آیا آبمیوه می خواهی؟”. پردازنده‌های گشتالتی زبان همچنین ممکن است عباراتی را که شنیده‌اند، مانند جملات یک برنامه تلویزیونی یا متن آهنگ مورد علاقه‌شان، را با یک فاصله زمانی بعد از شنیدن آن ها تکرار کنند. به این اکولالیای تاخیری می‌گویند. آنها از این عبارات به روشی معنادار استفاده می‌کنند، حتی اگر در ابتدا برای ما معنی نداشته باشد!

آن دسته از کودکان دارای اتیسم که صحبت نمی‌کنند چگونه می‌توانند ارتباط برقرار کنند؟

اگر فرزند شما توانایی صحبت کردن نداشته باشد چه؟ وقتی کسی از اصطلاح “بی/ بدون کلام” استفاده می‌کند، این معمولاً به این معنی است که فرد دارای چالش‌هایی با زبان بیانی است. البته صحبت کردن یکی از اشکال زبان بیانی است و یک کودک بدون کلام می‌تواند با استفاده از “ارتباط مضاعف یا جایگزین” که به نام AAC (augmentative or alternative communication)، شناخته می‌شود، از زبان بیانی استفاده کند. AAC می‌تواند شامل ژست‌ها، تابلوهای ارتباط تصویری، دستگاه‌های تولید کننده گفتار، اشیاء ملموس و موارد دیگر باشد! برخی افراد به طور موقت و برخی دیگر در طول زندگی خود از AAC استفاده می کنند، مطالعات نشان داده اند که استفاده از AAC از پیشبرد زبان گفتاری پشتیبانی می‌کند.

به عنوان نتیجه‌گیری از آنجایی که اتیسم یک طیف است ما اشکال متفاوتی از توسعه زبان در افراد دارای اتیسم را مشاهده می‌کنیم و تنها درصد کمی (حدود ۲۵ درصد) از کودکان دارای اتیسم زبان بیانی را توسعه نخواهند داد اما همین دسته هم با کمک روش‌های دیگر ارتباطی قادر به ارتباط خواهند بود.

ترجمه و گردآوری: زهرا نادری، ارزیاب مرکز تهران اتیسم

منبع: +

در این مطلب کوتاه در مورد فرسودگی به ویژه فرسودگی در والدین کودکان دارای اتیسم صحبت خواهیم کرد.

فرسودگی والدگری ناشی از استرس‌های متعدد افراد به عنوان والد یا سرپرست کودکان است. این خستگی یا فرسودگی می‌تواند ذهنی و جسمی باشد و می‌تواند باعث شود برخی از والدین از ادامه مسیر والدگری زده شوند. والدینی که فرسودگی والدگری را تجربه می‌کنند ممکن است احساس غم، حمایت نشدن و قطع ارتباط با دیگران را داشته باشند.

برخی از نشانه‌های فرسودگی والدگری که شما به عنوان والدین کودک اتیسم ممکن است تجربه کنید به شرح زیر است:

• خستگی مفرط

مدام احساس خستگی می‌کنید. ممکن است به اندازه کافی نخوابید یا مشکل خواب داشته باشید. ممکن است احساس کنید که فقط روزها را از پی هم می ‌گذرانید. اینها همه علائم خستگی و فرسودگی هستند.

• فاصله عاطفی

احساس دوری عاطفی، یا جدا شدن، نوع دیگری از فرسودگی است. برخی از مراقبین ممکن است احساس کنند ارتباطشان با فرزندانشان قطع شده است. آنها ممکن است از فعالیت‌هایی که قبلاً از آن‌ها لذت می بردند لذت نبرند.

• عدم کفایت

احساس ناکارآمدی ممکن است برای کسانی که فرسودگی‌های والدگری را تجربه می‌کنند وجود داشته باشد. ممکن است احساس بی‌کفایتی کنید یا این که نمی‌توانید والد خوبی باشید.

سایر نشانه‌هایی که شما به عنوان والدین کودک دارای اتیسم ممکن است تجربه کنید به شرح زیر است:

• ناامیدی
• تحریک پذیری
• احساس تنهایی یا منزوی شدن
• سردرد، گردن درد یا دردهای عضلان

همه والدین کودکان دارای اتیسم در مسیر دشوار درمان اتیسم ممکن است علایم و نشانه‌های فرسودگی را تجربه کنند. اگر شما نیز در این مسیر دچار نشانه‌های فرسودگی شده‌اید بدانید که تنها نیستید و با کمک گرفتن از متخصصین مشاور و درمانگر می‌توانید بر آن‌ها فائق آیید.

در مطالب آموزشی بعدی تکنیک‌هایی را برای مقابله با فرسودگی ارائه خواهیم داد.

گردآوری و ترجمه از زهرا نادری – ارزیاب مرکز تهران اتیسم

منابع: ۱، ۲

اکثر کودکان دارای اتیسم، ناهنجاری مغزی ندارند که در اسکن مغزی مغز نشان داده شود. اسکن های امروزی فقط شکل مغز را نشان می‌دهند و نحوه‌ی کارکرد مغز را نشان نمی‌دهند. به طور کل اسکن مغزی به ما نشان می‌دهد که آیا تمامی ساختارهای مغز وجود دارند و آیا این ساختارها طبیعی است؟ در این مطلب به این سوال پاسخ خواهیم داد که آیا اتیسم نیاز به اسکن مغزی دارد؟

تصویر برداری از مغز و دیدن آن در زمینه‌های زیر کمکی نخواهد کرد:

• کمکی به تشخیص اتیسم نمی کند.
• همچنین به ما درمورد درمان کمک خاصی نمی‌کند چون روند توانبخشی برای کودکان اتیسم با رویکردهای جامع شناخته شده است.
• مورد دیگری که وجود دارد درباره اینکه چقدر در طول زمان بهبودی درمان حاصل می‌شود کمکی نمی کند.

اسکن مغزی برای چه مواردی کمک کننده است؟

• افرادی که در معاینات عصب روانشناختی مسئله دارند.
• کودک دارای صرع (سابقه تشنج بیش از دو بار بدون تب)
• پسرفت در حیطه تحولی
• دارای لکه سفید مادرزادی

به یاد داشته باشید که برای تشخیص اتیسم مورد قبول ترین راه ارزیابی بالینی جامع است. برای تشخیص اتیسم نیاز است که پروتکل تشخیصی بصورت کامل توسط متخصصین آن اجرا شود. برای آشنایی با خدمات تشخیصی اتیسم به این بخش مراجعه کنید.

ترجمه و گردآوری رسول رحمتی (مرکز تهران اتیسم)
منبع: +

در این مقاله در مورد مشکلات خواب و به ویژه مشکلات خواب در اتیسم صحبت خواهد شد.

یکی از رایج ترین مسائل گزارش شده در کودکان مشکلات خواب است، از آنجایی که خواب برای سلامت جسمانی و روانی اهمیت بسیار مهمی دارد، مشکلات خواب می‌تواند باعث کاهش جدی سلامتی و مسائل خطرناک شود. مشکل در به خواب رفتن و بیدارشدن در طول شب از شایعترین مشکلات خواب هستند. طبق پژوهش‌ها ۲۰ الی ۲۵ درصد کودکان و نوجوانان درگیر مشکلات خواب هستند و این عدد در کودکان دارای اتیسم، آسم و سایر مشکلات طبی بیشتر گزارش شده است.

عوامل متعددی با خواب آشفته در کودکان خردسال ارتباط دارند که برخی از آن‌ها به شرح زیر است:

• افسردگی مادر
• تماشای فیلم یا تلویزیون (به طور کل وسایل دیجیتال)
• دادن غذای جامد به کودک قبل از ۴ ماهگی
• سپردن کودک به مهد از سنین پایین

چرا ممکن است کودکان دارای اتیسم برای خوابیدن دچار مشکل شوند؟

• بیدار شدن مکرر در طول شب برای دستشویی رفتن و مشکل در به خواب رفتن مجدد
• مسائل اضطرابی
• مسئله‌های حسی، مانند افزایش حساسیت به نور آبی تلفن‌های هوشمند، لپ‌تاپ و سایر صفحه‌های نمایش، یا حساسیت به صداهای خاص یا نویز ، که ممکن است باعث عدم راحتی یا پرت کننده حواس باشد و آنها را بیدار نگه دارد.
• مسائل یادگیری اجتماعی، به طور مثال با دیدن سایر افراد برای به خواب رفتن این نیاز را احساس نمی‌کند که او هم باید به خواب برود.
• ترشح نامنظم هورمون ملاتونین (هورمونی که الگوی خواب را تنظیم می کند.)
• مسائلی مانند صرع
• مشکلاتی نظیر آلرژی که می‌تواند باعث مشکلات گوارشی شود یا افزایش حساسیت به کافئین
• پرخوابی یا خواب بیش از حد یا افزایش خستگی می‌تواند ناشی از استرس اضافی افراد دارای اتیسم در موقعیت‌های اجتماعی باشد.

راه حل و اقدامات پیشنهادی

اولین اقدامی که می‌توان برای حل به خواب رفتن کرد، تغییر عادات خواب است که اغلب بهداشت خواب نامیده می‌شود و اولین اقدام برای بهداشت خواب ایجاد یک روال منظم شبانه است.

مشکل در به خواب رفتن گاهی به عنوان الگوی رفتاری است که به علت همزمان شدن خواب با یک عمل و مسئله دیگر است مثل تکان دادن گهواره، در آغوش گرفتن کودک، شیر دادن کودک، سشوار روشن کردن، در ماشین حرکت کردن و سایر موارد که باعث شود که کودک نتواند به تنهایی و مستقل به خواب برود. برای حل این قبیل مشکلات، والدین می‌بایست به کودک یاد دهند تا با مجموعه جدیدی از تداعی‌ها مثل پتو یا حیوانات اسباب بازی به خواب بروند.

این فرایند عبارت است از ایجاد یک روال آرامش بخش هنگام خواب، جدا شدن تدریجی از کودک با شروع فواصل زمانی ۲ دقیقه و آرام کردن مختصر کودک تا جایی که احساس امنیت کند. پیگیری این مداخله کمی دشوار است و با اعتراض کودک همراه می‌شود و نیازمند تشویق برای پیشروی است، اکثر کودکان ظرف ۵ روز یاد می‌گیرند خودشان به تنهایی بخوابند.

در کنار این کار، اقدامات دیگری لازم است مانند انجام کارهایی مثل حمام آب گرم، اجتناب از استفاده از وسایل وسایل دیجیتال، تاریک کردن اتاق، تقلیل محرک‌های اتاق خواب، تنظیم دمای اتاق (کمی خنک‌تر کردن)، ایجاد برخی تعامل‌های ارتباطی مثل داستان خوانی (داستان‌های دارای هیجان زیاد مناسب نیست). لازم به ذکر است که والدین می بایست از دادن مواد خوراکی دارای کافئین و شربت های ضد سرفه (بدون نسخه پزشک) که محرک است اجتناب نمایند.

تغذیه شبانه مسئله دیگر تاثیر گذار است، دادن وعده پروتئینی قبل از خواب معمولا به حل مسئله گرسنگی در شب کمک می‌کند.

گاها ایجاد یک جدول از اعمال انجام شده و نتیجه آن بر مشکلات خواب برای بررسی اقدامات می‌تواند مفید باشد.

در صورتی که این اقدامات نتیجه بخش نبود می‌توانید از متخصصین مرکز تهران اتیسم کمک بگیرید.

گردآوری و ترجمه: رسول رحمتی ارزیاب مرکز تهران اتیسم

منابع: کتاب Evidence-Based Interventions for Children with Challenging Behavior (+) و انجمن ملی اتیسم انگلستان

حافظه فعال یکی از توانایی‌های شناختی سیال است، جایی که اطلاعات می‌توانند برای مدت کوتاهی در جریان فعالیت‌های شناختی ذخیره سازی و دستکاری شوند. در این مطلب به تمرین‌هایی در جهت بهبود حافظه فعال در کودکان مبتلا به اتیسم اشاره خواهیم کرد.

تمرین هایی جهت بهبود حافظه فعال کودک مبتلا به اتیسم

۱. تقویت تجسم و تفکر

فرزندتان را تشویق کنید تا از هر آنچه که می خواند و می‌شنود، تصویری ذهنی بسازد. برای مثال اگر شما به او گفته‌اید که میز غذا را برای ۵ نفر مهمان بچیند، از او بخواهید که برای این کار اول تصویری ذهنی بسازد و سپس آن را نقاشی کند. به مرور که در تجسم و تصور بهتر شد، می‌تواند به جای کشیدن نقاشی، تصویر ذهنی را برای شما شرح دهد.

۲. آموزش و شرح دادن توسط کودک درباره هر تکلیف و آموزش

توانایی توضیح چگونگی انجام چیزی به درک مطلب کمک می‌کند و ذهن را برای یادگیری هرآنچه آن مطلب نیاز دارد آماده می‌کند. اگر فرزند شما در حال یادگیری مهارتی مانند چگونه دریبل کردن در فوتبال است، از او بخواهید تا آن را برای شما توضیح دهد. معلمان نیز در کلاس در گروه های دو نفره می‌توانند چنین کاری را انجام دهند. این روش به آنها کمک می‌کند تا همان لحظه شروع کنند با مطالب و اطلاعات کلنجار بروند و کار کنند.

۳. گوش دادن و تکرار آن چه شنیده‌اند

یکی از ساده ترین راه‌ها برای فعال کردن حافظه این است که از کودک خود بخواهید هر آن چه شما گفته‌اید را تکرار کند یا به زبان خودشان بازگویی نماید. همچنین می‌توانید از کودک خود بخواهید آهنگ ریتمی که شنیده است را برای شما بخواند. گوش دادن و تکرار کردن آن چه شنیده اند، توجهشان را به مطالب درسی جلب و حافظه‌ی فعالشان را درگیر می‌کند.

۴. جاگذاری تصاویر طبق الگوی از پیش دیده شده

از کودک بخواهید تصویری را با دقت ببیند. سپس تصویر را از جلوی او برداشته و از او بخواهید مثل آن تصویر را بسازد.

۵. بازی‌هایی که حافظه‌ی فعال او را تقویت کند

بازی‌های بسیاری برای کمک به فرزند شما وجود دارد تا بر روی حافظه دیداری کار کند. شما می‌توانید یک صفحه روزنامه یا مجله در اختیارش بگذارید و از او بخواهید دور مواردی مانند «از» یا «که» یا «آنها» و… را در عرض یک دقیقه دایره بکشد. همچنین شما می‌توانید خواندن پلاک‌های خانه‌ها را به بازی تبدیل کنید. به این ترتیب که اول نام کوچه‌ها و بعد شماره پلاک را بخواند. همچنین می‌تواند برعکس بخواند به این ترتیب اول شماره پلاک را بگوید و بعد نام کوچه را و یا شماره‌های پلاک را برعکس بخواند.

۶. خواندن فعال را تشویق کنید

زیر مطالب خط کشیدن، با رنگ مشخص کردن و یادداشت گذاشتن بر مطالب به کودکان کمک می‌کند تا مطالب و اطلاعات را به مدت طولانی در ذهن نگه دارند و بتوانند به سوالاتی که از آن مطالب می‌شود جواب بدهند. گفتگو درباره آن مطلب و پرسیدن سوال از آن نیز به حفظ بهتر مطالب کمک می‌کند. این راهبردهای خواندن فعال به طور قابل ملاحظه‌ای به بهبود حافظه کمک می کنند.

۷. مطالب و اطلاعات را خرد کنید: به این توجه کرده‌اید که چرا شماره تلفن‌ها، کد ملی و یا کد پستی را با خط فاصله می‌نویسند؟ زیرا حفظ کردن و به خاطر سپردن گروه‌های کوچکتر اعداد از یک رشته اعداد طولانی آسان تر است. هر زمان خواستید به فرزندتان دستورالعمل‌های چند مرحله‌ای طولانی بدهید، این فرمول خط فاصله بین اعداد را به یاد داشته باشید. آنها را بنویسید و یا در هر موقع یک تکه مطلب یا اعداد را به آنها ارائه دهید. همچنین شما می‌توانید از سازمان دهنده‌های ترسیمی کمک بگیرید و تکالیف را به تکه ها کوچکتر تقسیم کنید.

۷. روش چند حسی را به کار ببرید

پردازش و یادگیری مطالب و اطلاعات از چند روش مختلف به حافظه فعال و بلند مدت کودکان کمک می‌کند. نوشتن تکالیف به طور زیاد به کودک کمک می‌کند تا آنها را ببیند. گفتن زیاد مطالب به کودک کمک می‌کند تا آنها را بشنود. به کارگیری راهبردهای چند حسی می‌تواند به کودک کمک کند تا مطالب را به مدت زیادی در ذهن نگه دارد.

۸. ارتباط برقرار کردن بین مطالب

به فرزندتان کمک کنید تا بین جزئیاتی که قرار است حفظ کند ارتباط برقرار کند. ترغیب اشتیاق و علاقه کودک با علائم اختصاری خنده دار مانند (قنزسانب). این علامت اختصاری به کودک کمک می کند تا ترتیب رنگها را در رنگین کمان یاد بگیرد. پیدا کردن روش‌هایی برای برقرار کردن ارتباط بین مطالب کمک می‌کند تا حفظ مطالب و بازیابی آن از حافظه بلند مدت آسان تر شود. ارتباط برقرار کردن بین مطالب همچنین کمک می کند تا ما بتوانیم اطلاعات را در حافظه نگه داریم و اطلاعات جدید را با اطلاعات قدیمی ترکیب و مقایسه کنیم.

خلاصه از الهه اسدی از مقاله روانشناسی و روانپزشکی شناخت +