گفتگو خبرگزاری ایرنا با دکتر پوراعتماد، استاد دانشگاه شهید بهشتی و موُسس مرکز تهران اتیسم در خصوص طرح دایه گری دیجیتالی
دکتر پوراعتماد، استاد دانشگاه شهید بهشتی در گفتگو با خبرگزاری ایرنا بیان کرد: ” غلبه بر دایه گری دیجیتالی به کاهش عوارض اتیسم می انجامد.”
دکتر پوراعتماد ، رئیس مرکز تهران اتیسم (ساماندهی درمان و توانبخشی اختلالات اتیستیک) گفت: مطالعات مشترک این مرکز با دانشکده روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی نشان می دهد که غلبه بر دایه گری دیجیتالی از شدت عوارض اتیسم در کودکان می کاهد و شرایط را برای نوپروری و بهبودی آنان فراهم می آورد.
غلبه بر دایه گری دیجیتالی به کاهش عوارض اتیسم می انجامد. دایه گری دیجیتالی (Digital Nanning) سبکی از فرزندپروری است که در آن کودک دستکم نیمی از ساعات بیداری خود را در معرض دستگاه های دیجیتالی مانند تلفن همراه، تبلت و تلویزیون قرار می گیرد.
بدین ترتیب دستگاه های دیجیتالی جایگزین تبادلات بین فردی در سنین پایین می شود. در نتیجه کودکان دچار نارسایی های رشدی در مهارت های ارتباطی و اجتماعی می شوند هر چند ممکن است مهارتهای غیرضروری را کسب نمایند. مثلاً کودک قبل از زبان مادری، به زبان بیگانه کلمات را می گوید. اگر این کودکان دارای آمادگی بیولوژیک برای ابتلا به اتیسم باشند، علائم را با شدت بیشتر و در سنین پایین تر نشان می دهند.
حمیدرضا پوراعتماد روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: پژوهش اخیر ما نشان می دهد که با آموزش صحیح به والدین می توان اززمان استفاده از وسایل دیجیتالی در کودکان دارای علایم اتیسم کاست و در نتیجه فرد را به سمت بهبودی هدایت کرد.
وی یکی دیگر از نتایج این طرح تحقیقاتی را بهبود روابط والدین با کودک دارای علایم اتیسم اعلام کرد و گفت: این تحقیق نشان داده که اثربخشی فراوانی بین آموزش صحیح به والدین و کاهش علایم اتیسم و بهبودی کیفیت ارتباط بین والدین و کودکان مبتلا به این اختلال وجود دارد.
وی اظهار کرد که برای مواجهه با علایم اتیسم می توان به والدین آموزش های لازم را ارائه کرد تا با مشاهدۀ اولین علائم اجتناب یا بی توجهی کودک نسبت به پیام ها یا تبادلات اجتماعی، وارد عمل شوند.
وی اظهار کرد که شالوده این آموزش ها در برنامه آموزشی ‘غلبه بر دایه گری دیجیتالی’ گنجانده شده که اثر بخشی آن در پژوهش نشان داده شد.
پوراعتماد به عوارض استفاده بیش از حد متعارف از دستگاه های دیجیتالی اشاره کرد و گفت: استفاده بیش از این دستگاه ها حتی به منظور آموزش کودکان، آسیب زا است.
وی آسیب زدن به تحول کودک را از جمله عوارض استفاده بیش از حد دستگاه های دیجیتالی اعلام کرد و گفت: اختلال در تحول کلام، شناخت، زبان و رفتار از دیگر عوارض این سبک فرزند پروری است.
وی افزود: حتی موش هایی که در سنین پایین از والدین جدا می مانند، دچار تغییرات مغزی (در ناحیه هیپوکمپوس) و رفتارهای کلیشه ای و غیراجتماعی می شوند. این خط پژوهشی در آزمایشگاه عصب تحولی حیوانی (وابسته به پژوشکده علوم شناختی ومغز، دانشگاه شهید بهشتی) در دست اجراست.
مجری طرح بررسی اثر غلبه بر دایه گری دیجیتالی بر علایم کودکان نیزبه خبرنگار علمی ایرنا گفت: در این زمینه مطالعات کمی صورت گرفته و با این کار تحقیقاتی درصدد ارائه خدمت بهتر به کودکان و به ویژه کودکان دارای اتیسم بوده ایم.
یاسمن رحمتی افزود: اولین بار در سال ۱۳۸۹ روی این موضوع مطالعه محدودی انجام شد. در طرح مطالعاتی جاری، سعی شده که برنامه آموزشی ‘غلبه بر دایه گری دیجیتالی’ ارتقا یابد و کارآیی آن نشان داده شود.
وی، نسبت به ترویج دایه گری دیجیتالی در بین خانواده های شهرهای بزرگ ابراز نگرانی کرد و بخشی از این پدیدۀ آسیب زا راناشی از کمبود فضاهای شهری برای مادران جوان و نونهالان دانست.
وی ادامه داد: مادر-کودک مجبور می شوند از دریچۀ این دستگاه ها با دنیا ارتباط برقرار کنند. یا برای ایجاد تنوع در منزل (که معمولاً فضاهای کوچکی هستند) از این دستگاه ها استفاده نمایند. در این صورت، مغز در حال رشد کودک که نیازمند تعاملات طبیعی و بدنی است، در معرض دنیای مجازی قرار می گیرد از مسیر رشد طبیعی خارج می شود.
رحمتی اظهار کرد که دستکم در یک مطالعه در خارج از کشور نشان داده شده که دایه گری دیجیتالی (استفاده افراطی از دستگاه های دیجیتالی) می تواند سبب بروز اتیسم شود. لذا ضروری است این پدیده مورد توجه متولیان آموزش و پرورش، فضای مجازی، سلامت، مدیران شهری و رسانه ها قرار گیرد.
