مدیریت وب‌سایت

دلنوشته مادر کودک دارای اوتیسم مرکز تهران اتیسم و بیان مراحل تشخیص تا آموزش و درمان

من مثل یک درخت خشک شده، از نو شروع به جوانه زدن کردم

متنی که در ادامه می‌خوانید، دلنوشته مادر یکی از کودکان اوتیسم مرکز تهران اتیسم است که از زبان کودک نوشته شده است:

نام من بهراد است. بچه دوم خانواده هستم. مامان و بابام و خواهرم از به دنیا آمدنم خوشحال بودند و در کنار هم شاد و خرم بودیم تا این‌که در ۱۸ ماهگی یکباره همه چیز عوض شد و گوشه‌گیر شدم و فقط توجه‌ام رفت به سمت تلویزیون و موبایل.

وقتی هم دیجیتال قطع می‌شد، ساعت‌ها ساکت به نور نگاه می‌کردم. دیگر نه گرسنگی بر‌ام معنی داشت، نه دنیای اطراف. از آدم‌ها و حتی از مامان و بابای خودم هم فراری بودم. اطرافیان، خاله و عمه و دایی همه متوجه این موضوع شده بودند و نمی‌دونستند چه جوری به مامان و بابام بگن که ناراحت نشن. اما مامان و بابام متوجه این موضوع شده بودند و با یک مشاور صحبت کرده بودند.

مشاور گفته بود بچه است تغییر می‌کنه. بچه‌ها با هم فرق دارند. تا این که منو بردند پیش پزشک اطفال. دکتر خیلی صریح گفت تشخیص‌ من اتیسم است. باید به متخصصین مراجع کنید تا راهنمایی‌تون کنند. مامانم با گریه بیرون اومد.

وقتی مامان و بابام سرچ کردند و تمام حرکات و رفتارهای منو با چیزهایی که خواندند مقایسه کردند فهمیدند اتیسم دارم. هر چی جلوتر رفتند و با کلینک‌ها و مراکز بیشتری آشنا شدند امیدشون کمتر می‌شد. تا این‌که توی گوگل با مرکز اتیسم تهران اشنا شدند و سریع وقت گرفتند.

بعد از بررسی و ارزیابی تشخیص روی من اتیسم با سطح بالا بود و گفتند سبک زندگی مامان و بابام اشتباه بوده و باید سبک زندگی تغییر کند. مامان دقیق به حرف‌های اقای دکتر گوش داد و در‌‌مان من شروع شد. دو ماه تمام ثانیه‌های بیداری من با خانواده و فامیل پر شد. هر کسی یک تایم و کاری را بر عهده گرفت.

در همان دو هفته اول کلام من برگشت. البته تمام ابزار دیجیتالی و گوشی و تلویزیون و موزیک در خانه ما قطع شد. حتی خواهر کوچکم‌ که ۵ سال بیشتر نداشت با مامانم همکاری کرد و خودش را از دیدن دیجیتال محروم کرد تا روز به روز بهتر شدم.

بعد از دو ماه که دکتر دوباره منو ارزیابی کرد و بهبودی را در من دید، گفت باز هم مامانم می‌تونه با همکاری اطرافیان راه را ادامه بده تا من ۲۳ ماه شدم. چون مسیر ما طوری نبود که بتونیم از خدمات استفاده کنیم کمی راه برای ما مشکل شد و از خدمات محروم شدیم. اما مامانم چون توی مرکز باخانواده‌هایی که اونجا اومده بودن و تشخیص گرفته بودن و ترخیص شده بودند و دیگر مثل همه بچه‌های عادی به زندگی ادامه‌ می‌دادند روبرو شده بود، دیگه امیدوار شده بود و به خودش قول داده بود درمان را ادامه بده و بالاخره موفق شد.

در ۲۸ ماهگی دوباره مراجعه کردیم. دیگر در حد دو جمله می‌‌گفتم و با آدم‌ها تعامل داشتم و این‌ دفعه راهی پیدا شد و ما از خدمات ABA استفاده کردیم و روز به روز پیشرفت چشمگیری کردم و مثل یه درخت خشک شده، از نو شروع به جوانه زدن و میوه دادن کردم و الان که ۳ سال و ۱۱ ماه دارم، کلام و شناخت ذهنی دارم و به مهد کودک می‌روم و با هم سن وسال‌های خودم بازی می‌کنم و از ادامه درمان ترخیص شدم.

من سلامتی‌ام را به مرکز اتیسم تهران مدیونم و پیشنهادم به خانواده‌ها اینه که راه اشتباه نروند. اتیسم آخر راه نیست و اگر زود اقدام کنند، با مسیر درست درمان شدنی است. روزی که تشخیص اتیسم شدید گرفتم، ارزوی مامان و بابام این بود که بتونم حداقل خواسته‌های کوچکی مثل گرسنگی را فقط درک و اعلام کنم. اما امروز پس از درمان من یک پسر بچه شیطون و شادم که کاملا حرف می‌زنم و درک و شناختم بیشتر از هم‌سن و سال‌هام نباشه، کمتر هم نیست.

 

استفاده از «زمان» برای کاهش قشقرق‌های ناشی از تغییر فعالیت در کودکان اوتیسم

تکنیک‌هایی که مشکلات رفتاری کودک دارای اوتیسم من را کاهش داد

ترجمه: دکتر محمد کیانی

مقاله‌ای که می‌خوانید ترجمه مقاله‌ای است از کریس کِلی، نویسنده، فعال حوزه اتیسم و مادر دو کودک دارای اوتیسم. در این مقاله ۵ تکنیک بسیار مفید برای کاهش مشکلات رفتاری کودکان دارای اتیسم ارائه شده است. با تهران اتیسم همراه باشید.

 

خانه‌ی ما در چهار سال گذشته تبدیل به محل تردد «درمانگران رفتاری» شده است. هر دو پسرم حدود ۲۰ ساعت در هفته تحت درمان‌های فشرده‌ی رفتاری هستند. هرگز فکر نمی‌کردم یک جوان بی‌فرزندِ بیست‌ و چند ساله بتواند چیزی به من درباره‌ی فرزندانم یاد بدهد. حضور اوتیسم در زندگی‌ام ذهنم را هزار برابر رشد داده است.

بخش زیادی از فرزندپروریِ کودکان اوتیسم برخلاف شهود ماست. من الان کارهایی می‌کنم که هرگز فکر نمی‌کردم موثر باشند، اما هستند. در اینجا فهرست کوچکی از تکنیک‌هایی را آورده‌ام که ما هر روز از آن‌ها استفاده می‌کنیم تا قشقرق‌ها را کاهش دهیم، درک و تبعیت از دستورالعمل‌ها را افزایش دهیم و شادی را بیشتر کنیم. هم برای آن‌ها و هم برای خودم.

هیچ راه‌حل سریع و یکسانی وجود ندارد که برای همه‌ی کودکان جواب بدهد، اما بسیاری از این روش‌ها می‌تواند برای بسیاری از کودکان موثر باشد.

 

استفاده از «زمان» برای کاهش قشقرق‌های ناشی از تغییر فعالیت

بسیاری از کودکان در ترک مکان‌ها یا فعالیت‌های مورد علاقه‌شان مشکل دارند. این موضوع برای پسر پنج‌ساله‌ام خیلی حاد است. زمان‌هایی بود که حتی حاضر نبودم او را به پارک محله ببرم، چون از آن لحظه‌ی وحشتناکِ «زمانِ بازگشتن به خانه» می‌ترسیدم. او غیرقابل پیش‌بینی و بی‌ثبات بود. گاهی جیغ می‌کشید و روی زمین می‌افتاد، یا برای فرار از من به سمت خیابان شلوغ می‌دوید، یا سعی می‌کرد به من ضربه بزند. این رفتارها هم قلبم را می‌شکست و هم مرا می‌ترساند.

چیزی که زندگی ما را تغییر داد، استفاده از «هشدارهای دقیقه‌ای» و «تایمر» بود. کودکتان ممکن است به هشدارهای ۵ دقیقه‌ای، ۲ دقیقه‌ای یا ۱ دقیقه‌ای نیاز داشته باشد تا برای تغییر فعالیت آماده شود. این هشدارها به کودک کمک می‌کنند تغییر را پیش‌بینی کند. آن‌ها یاد می‌گیرند که وقتی هشدار می‌آید، به‌زودی تغییر هم می‌رسد. در نهایت، این هشدارهای دقیقه‌ای تبدیل به روال عادی می‌شوند حتی اگر فعالیت بعدی مورد علاقه‌شان نباشد. لحن هشدارها با عصبانیت نباشد! فقط با لحن خنثی یادآوری کنید که چقدر زمان باقی مانده.

ما از ابزار تایمر استفاده می‌کنیم:
«پنج دقیقه‌ی دیگر باید بروی حمام.»
«دو دقیقه‌ی دیگر از پارک می‌رویم.»

این کار باعث می‌شود کودک احساس کنترل بیشتری داشته باشد، بدون آن‌که واقعا کنترل را به‌دست بگیرد. وقتی زنگ تایمر به صدا در می‌آید، باید هر بار به آن عمل کنید. ما دو هفته‌ی کامل این روش را به‌طور مداوم اجرا کردیم تا نتیجه‌اش را دیدیم. حالا سال‌ها گذشته و هنوز هم جواب می‌دهد. مرزهایتان را مشخص کنید، به آن‌ها پایبند بمانید و همیشه پیگیری کنید.

 

قانون “اول، بعد”

بسیاری از قشقرق‌ها زمانی رخ می‌دهد که آن‌ها چیزی را می‌خواهند که در آن لحظه نمی‌توانند داشته باشند. اسباب‌بازی، خوراکی یا رفتن به جایی «همین الان». یا برعکس، کاری هست که نمی‌خواهند انجام دهند. برای این موقعیت‌ها از روش «اول/بعد» استفاده می‌کنیم.

جملات «اول ___، بعد ___» به کودک کمک می‌کند تا کاری را تمام کند و بعد چیزی را که برایش انگیزه‌بخش است، دریافت کند.

مثلا:
«اول نهارمان را می‌خوریم، بعد می‌رویم بیرون.»
«اول تمیز می‌کنیم، بعد می‌رویم پارک.»

بسته به نیاز و توانایی کودک، می‌توانید این را به‌صورت گفتاری، تصویری یا روی تخته‌ی سفید بنویسید. بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم با تصاویر بهتر ارتباط می‌گیرند، پس این معمولا روش اولیه‌ی مناسب‌تری است.

 

قاعده اول بعد در اوتیسم

 

این جمله‌ی ساده ساختاری ذهنی برای کودک فراهم می‌کند و به او کمک می‌کند بفهمد دقیقا چه انتظاری از او دارید. همچنین می‌تواند ناامیدی او را کاهش دهد، چون حالا می‌داند چه چیزی در پیش است.

این روش برای پسر پنج‌ساله‌ام، «گریسون»، عالی عمل می‌کند. حدود دو ماه طول کشید تا یاد بگیرد اگر «اول» کاری را انجام دهد، «بعد» به خواسته‌اش می‌رسد. اما برای پارکر، که سه ساله است، هنوز جواب نمی‌دهد چون درک زبانی‌اش به اندازه‌ی برادرش نیست. او فقط می‌فهمد که الان به خواسته‌اش نمی‌رسد. با این‌حال ما همچنان از این زبان استفاده می‌کنیم، چون روزی که زبان را بهتر درک کند، مفهومش را هم می‌فهمد.

 

پاداش دادن به رفتار مثبت

زبانِ تقویتی یعنی مشخص و مستقیم رفتار مثبت کودک را شناسایی و تایید کنید تا آن رفتار تکرار شود. مثلا وقتی کودکی تاب را با دیگری شریک می‌شود، می‌توانید بگویید:
«خیلی خوب شد که با اون پسر کوچولو تاب را با هم سوار شدید، خیلی قشنگ بازی کردی.»

به‌ویژه رفتارهایی را تحسین کنید که کودک معمولا در آن‌ها مشکل دارد مثل اشتراک‌گذاری، ساکت ماندن یا پیروی از دستور. با این کار به کودک نشان می‌دهید که رفتار مثبتش دیده و قدردانی شده است.

ما همواره رفتارهای خوب پسرهایم را برجسته می‌کنیم:
«خیلی خوبه که کامیونت رو با پارکر تقسیم کردی.»
«آفرین پارکر که بلوک‌هاتو جمع کردی.»

وقتی رفتار خوب دیده و تحسین شود، احتمال تکرارش بیشتر می‌شود. (توجه: این روش برای شوهرها هم جواب می‌دهد!) 😄

در محیطی که پر از کودکان خردسال است، معمولا مدام می‌گوییم: «نه، اون رو نذار زمین، این کار رو نکن، اون رو نخور…». بنابراین خیلی مهم است که گاهی تمرکزمان را روی «خوبی‌ها» بگذاریم. تحسین یکی از بهترین تقویت‌کننده‌هاست.

برای بعضی از کودکان، تحسین زبانی کافی نیست. در این حالت باید چیزی پیدا کنید که برایشان واقعا پاداش باشد مثلا شکلات، برچسب، یا توکن‌هایی که جمع می‌کنند تا بعدا برای پاداش بزرگ‌تری استفاده کنند.

برخی می‌گویند: «نمی‌خواهم بچه‌ام را با رشوه بزرگ کنم.»، اما از نظر من، این بیشتر شبیه «حقوق گرفتن برای کار» است. همه‌ی ما برای نوعی پاداش کار می‌کنیم خواه احساسی، مالی، خوراکی یا ملموس.

 

بر آنچه می‌خواهید کودک انجام دهد تمرکز کنید، نه بر آنچه می‌خواهید متوقف کند

چند نفر از شما با چشمان گرد و مشت‌های گره‌کرده سر فرزندتان فریاد زده‌اید: «داد نزن!»؟ 

استفاده از واژه‌های «نکن»، «نـ+فعل» را به حداقل برسانید. مثلا «روی پیاده‌رو راه برو» موثرتر از «روی چمن نرو» است، چون بعضی از کودکان بخش «نرو» را نمی‌شنوند یا نمی‌دانند کجا مجازند راه بروند.

این شیوه به کودک دقیقا نشان می‌دهد چه رفتاری انتظار می‌رود.
«داد نزن» می‌شود «آرام‌تر حرف بزن لطفا.»
«روی میز نقاشی نکن» می‌شود «فقط روی کاغذ نقاشی کن.»

شاید در ابتدا عجیب به نظر برسد، اما واقعا موثر است. البته همیشه موقعیت‌هایی هست که مجبورید از «نکن» استفاده کنید. مثل «برادرت را نزن». از قضاوت خودتان استفاده کنید. به‌مرور تشخیص می‌دهید کجا لازم است قاطع باشید.

 

آرامش (شما!)

این یکی از سخت‌ترین درس‌هایی بود که یاد گرفتم و هنوز هم گاهی فراموشش می‌کنم! معمولا وقتی کودک از کنترل خارج می‌شود، ما هم سریع به دنبال او از کنترل خارج می‌شویم. این فرساینده، خسته‌کننده و ناامیدکننده است.

من نفس عمیق می‌کشم و سعی می‌کنم حتی اگر درونم طوفان است، صدایم آرام باشد. به خودم یادآوری می‌کنم که من بزرگسال هستم و اگر انتظار دارم کودک رفتار خود را اصلاح کند، باید ابتدا خودم الگو باشم.

کودکان همیشه واژه‌ها و زبان لازم برای بیان نیازها و خواسته‌هایشان را ندارند و این می‌تواند برایشان بسیار ناامیدکننده باشد. من سال‌ها تمرین داشته‌ام، پس باید در مهربانی، آرامش و صبر بهتر باشم و با رفتارم به آن‌ها آموزش بدهم.

نمی‌توانم باور کنم که بعد از شروع «درمان رفتاری»، چقدر شادتر شده‌اند. آن‌ها بسیار کمتر ناراحت می‌شوند و بسیار بیشتر احساس درک شدن دارند.

به یاد داشته باشید، فرزندپروری سفری پرماجراست، و بیشترِ سختی‌هایی که با آن‌ها روبه‌رو می‌شویم فقط «مرحله‌ای گذرا» هستند. تمام می‌شود. گاهی تنها چیزی که بین شما و شادی کودکتان فاصله می‌اندازد، کمی ساختار و نظم بیشتر است.

 

 

منبع: +

 

موسیقی درمانی برای کودکان اوتیسم در مرکز تهران اتیسم

موسیقی درمانی همراه با آموزش موسیقی ویژه کودکان اوتیسم

موسیقی‌درمانیِ فعال (Active Music Therapy) یکی از دو رویکرد اصلی در موسیقی‌درمانی است (رویکرد دیگر موسیقی‌درمانیِ غیرفعال یا پذیرنده است). در موسیقی درمانی فعال، کودک به‌صورت فعال در فرآیند موسیقی مشارکت می‌کند یعنی نه‌ فقط گوش دادن، بلکه ساختن، نواختن، خواندن، یا بداهه‌نوازی توسط کودک بخشی از جلسه موسیقی درمانی خواهد بود.

در مرکز تهران اتیسم موسیقی‌درمانی فعال ویژه کودکان اوتیسم ارائه می‌شود. اگر می‌خواهید بدانید اصولا موسیقی‌درمانی چه مزیت‌هایی برای کودکان با اختلال اتیسم دارد اینجا را ببینید. همچنین اگر تمایل به ثبت‌نام یا کسب اطلاعات بیشتر درباره خدمات موسیقی‌درمانی مرکز تهران اتیسم دارید می‌توانید به این صفحه مراجعه کنید.

 

در ادامه توضیحاتی را درباره موسیقی درمانی فعال از جناب آقای رضا سمندری موسیقی درمانگر مرکز تهران اتیسم خواهید شنید.

 

 

 

۷ راه سریع برای کاهش استرس و رسیدن به آرامش ویژه مادران کودکان اوتیسم - دکتر محمد کیانی

۷ راه سریع برای کاهش استرس و رسیدن به آرامش ویژه مادران کودکان اوتیسم

نویسنده: دکتر محمد کیانی

شما به عنوان مادر یک کودک اوتیسم علاوه بر کارها و وظایف روزمره‌ی زندگی با چالش‌های زیادی دست و پنجه نرم می‌کنید. به هم ریختگی‌ها و فروپاشی‌های ناگهانی عصبی کودک، سختی‌های توالت رفتن او، جلسات آموزشی و درمانی بی‌پایان، جنگ دائمی برای دریافت خدمات و تسهیلات لازم و شایسته و فشار اجتماعی وارد شده از دوست و آشنا و غریبه، همه و همه شما را فرسوده می‌کند.

والدگری یک کودک دارای اوتیسم می‌تواند بسیار پر استرس و طاقت‌فرسا باشد. 

شما به عنوان مادر عزیز یک کودک اوتیسم اغلب خود را از نظر جسمی و روحی نادیده می‌گیرید، پیوسته از خود مایه می‌گذارید تا جایی که ممکن است چیزی برای خودتات باقی نماند. اما باید بدانید که در این مسیر توجه به این نکته بسیار حیاتی است که شما باید حتما زمانی را فقط برای خودتان کنار بگذارید تا آرام شوید، رها شوید و دوباره توان بگیرید.

در ادامه هفت روش ساده را آورده‌ایم که به شما کمک می‌کند آرامش و شفافیت ذهنی‌ خود را بازگردانید و نکته‌ی عالی این است که هر کدام از آن‌ها را می‌توان در ۳۰ دقیقه یا کمتر انجام داد. با تهران اتیسم همراه باشید.

 

۱. چرت کوتاه بزنید

باور کنید یا نه، یک چرت ۳۰ دقیقه‌ای می‌تواند برای ذهن و بدن شما معجزه کند. حتی خواب کوتاه به شما کمک می‌کند تا از کم‌خوابی جلوگیری کنید و بدن‌تان دوباره تنظیم شود و انرژی مورد نیازش را بازیابد.

۲. دوش آب گرم بگیرید

یک دوش آب گرم می‌تواند عضلات خسته و اعضای بدن شما را آرام کند. این کار به شل شدن عضلات دردناک کمک کرده و باعث می‌شود ذهن‌تان شفاف‌تر شود. صابون‌ها و شامپو بدن‌های معطر به اسطوخودوس (لاوندر) برای آرامش ذهن و بدن بسیار موثرند.

۳. ۳۰ دقیقه پیاده‌روی کنید

پیاده‌روی باعث ترشح اندورفین‌ها می‌شود، ماده‌ی شیمیایی قدرتمندی در مغز که با آزاد شدنش، درد را کاهش داده و باعث آرامش و احساس خوشی می‌شود. علاوه بر این، پیاده‌روی نوعی ورزش عالی برای قلب است، به کاهش وزن کمک می‌کند و از افسردگی پیشگیری می‌کند.

۴. ماساژ بگیرید

ماساژ بدن را وارد حالت آرامش عمیق می‌کند. ماساژ باعث کاهش تنش عضلانی و رهایی فوری از استرس می‌شود. برخی از ماساژهای تخصصی (مانند ماساژ نقاط فشار یا Trigger Point) به درمان نقاط خاصی از بدن کمک می‌کند که ممکن است منجر به تسکین سردردهای ناشی از استرس و دردهای عضلانی شوند. طبق گزارش انجمن ماساژ درمانی آمریکا (AMTA)، ماساژ به کاهش فشار خون بالا که در اثر استرس ایجاد می‌شود نیز کمک می‌کند.

۵. به موسیقی ملایم گوش دهید

گوش دادن به موسیقی نرم و آرام، برای آرام‌سازی ذهن و بدن بسیار موثر است و در تمرین‌های مدیتیشن نیز نقش مهمی دارد.
موسیقی می‌تواند علائم افسردگی را کاهش دهد و حتی شما را از حالتی غمگین به حالتی شاد منتقل کند.

۶. کتاب یا مجله بخوانید

علاوه بر افزایش آگاهی و دانش، مطالعه به کاهش استرس نیز کمک می‌کند. خواندن یک کتاب خوب می‌تواند نوعی فرار سالم و لذت‌بخش از فشارهای روزمره‌ی زندگیِ والدگری کودک دارای اوتیسم باشد. سعی کنید کتاب یا مجله‌ای را انتخاب کنید که واقعا از آن لذت می‌برید.

۷. بنویسید تا رها شوید

نوشتن یکی از موثرترین روش‌ها برای تخلیه‌ی احساسات و کاهش استرس است. تنها با چند دقیقه نوشتن در روز، می‌توانید ذهن‌تان را سبک کنید و افکار آشفته را نظم دهید. یک دفترچه مخصوص برای خودتان داشته باشید و هر روز چند خط درباره‌ی احساسات، نگرانی‌ها یا حتی اتفاقات خوبی که رخ داده بنویسید. نوشتن باعث می‌شود احساسات سرکوب‌شده‌تان آزاد شود، دیدتان نسبت به مسائل شفاف‌تر شود و حس کنترل و آرامش بیشتری پیدا کنید.

 

سخن پایانی و مهم

در میان همه‌ی دغدغه‌ها و چالش‌ها، جلسات آموزش و درمان و خستگی‌های بی‌پایان، فراموش نکنید که شما نیز انسانید. با احساسات، نیازها و محدودیت‌های خودتان. مراقبت از خودتان خودخواهی نیست، یک امر ضروری است برای ادامه‌ی مسیر.

وقتی بدن‌تان از پا می‌افتد و ذهن‌تان لبریز از خستگی است، دیگر نمی‌توانید با تمام قلب‌تان برای فرزندتان آن‌گونه که می‌خواهید حضور داشته باشید.

شما منبع عشق، صبر و ثبات خانه‌اید و این منبع تنها زمانی زنده و جاری می‌ماند که به آن رسیدگی شود.

به خاطر بسپارید که والدگریِ کودک دارای اوتیسم یک مسابقه‌ی سرعت نیست بلکه مسیری است طولانی، پرچالش و در عین حال سرشار از لحظه‌های کوچک زیبایی که ارزش درنگ و توجه دارند. پس گام‌هایتان را با مهربانی نسبت به خود بردارید، به خودتان زمان بدهید تا نفس بکشید، بخندید، گریه کنید و دوباره نیرو بگیرید.

فرزند شما به بهترین نسخه‌ی شما نیاز دارد نه نسخه‌ای خسته و فرسوده، بلکه مادری آرام، متعادل و آگاه که می‌داند عشق واقعی، از مراقبت از خود آغاز می‌شود…

 

 

منبعی که برای نگارش این مقاله از آن بهره گرفته شد: +

 

قانون ۶ ثانیه در اوتیسم: تکنیکی کاربردی برای والدین و مربیان کودک اوتیسم

قانون ۶ ثانیه در اوتیسم: تکنیکی کاربردی برای والدین و مربیان

نویسنده: دکتر محمد کیانی

 

قانون شش ثانیه (Six Seconds Rule) در ارتباط با افراد دارای اختلال طیف اتیسم (ASD)، یک اصل کاربردی و مفید در زمینه‌ی تعامل، ارتباط و تنظیم هیجان است. این قانون به‌طور خاص در آموزش والدین، معلمان و درمانگران برای بهبود ارتباط موثر با افراد دارای اوتیسم استفاده می‌شود. با تهران اتیسم همراه باشید تا آن را یاد بگیریم.

 

«قانون شش ثانیه» چیست؟

قانون شش ثانیه یعنی وقتی از یک کودک یا بزرگسال دارای اتیسم درخواستی می‌کنیم، سوالی می‌پرسیم یا انتظاری داریم (مثلا پاسخی، واکنشی، یا عملی)، باید حداقل شش ثانیه به او فرصت بدهیم تا اطلاعات را پردازش کند و واکنش نشان دهد. بدون اینکه درخواست را تکرار کنیم، صدایمان را بلند کنیم یا فشار وارد کنیم.

به بیان ساده‌تر:

بعد از گفتن یا پرسیدن چیزی از فرد دارای اتیسم، شش ثانیه صبر کنید.

 

چرا شش ثانیه؟

این عدد از پژوهش‌های مربوط به پردازش شناختی و زبانی در اتیسم گرفته شده است. بسیاری از افراد دارای اوتیسم سرعت پردازش اطلاعاتی پایین‌تری دارند یعنی مغز آن‌ها برای درک زبان گفتاری، تفسیر موقعیت اجتماعی و تصمیم‌گیری برای پاسخ، به زمان بیشتری نیاز دارد.

در افراد نوروتیپیک (غیراوتیستیک)، پاسخ دادن به یک سوال ساده ممکن است کمتر از یک ثانیه طول بکشد. اما در افراد دارای اتیسم، ممکن است چند ثانیه تا حتی ده ثانیه طول بکشد تا پیام را دریافت، تفسیر و تصمیم‌گیری کنند. بنابراین شش ثانیه به‌عنوان میانگینی موثر و قابل استفاده در تعاملات روزمره پیشنهاد شده است.

 

مثال‌های عملی از کاربرد قانون شش ثانیه

مثال ۱ – در خانه:

مادر: «علی، می‌خوای بیای شام بخوری؟»
 – سپس مادر ۶ ثانیه سکوت می‌کند تا پاسخی از علی بشنود.
 – در این مدت، علی فرصت دارد جمله را پردازش کند، به وضعیت فعلی‌اش فکر کند و پاسخ دهد.

اگر مادر فورا بگوید:

«علی! شنیدی چی گفتم؟ شام سرد میشه!»
علی ممکن است بیش‌تحریک شود یا گیج شود، چون هنوز در حال پردازش پرسش اول بوده است.

 

مثال ۲ – در مدرسه:

معلم: «آراد، لطفا مدادت رو بردار و بنویس.»
– سپس معلم ۶ ثانیه صبر می‌کند.
– آراد در این مدت، دستور را تجزیه می‌کند (مداد – برداشتن – نوشتن) و آماده‌ی عمل می‌شود.

اگر معلم فورا تکرار کند یا با تنش بگوید «زودتر بجنب!»:
آراد ممکن است استرس بگیرد یا رفتار اجتنابی نشان دهد.

 

فواید اجرای قانون شش ثانیه

  • بهبود درک گفتار: زمان کافی برای پردازش زبانی فراهم می‌شود.
  • افزایش احتمال پاسخ‌دهی: چون فرد احساس فشار و اضطراب نمی‌کند.
  • کاهش رفتارهای چالش‌برانگیز: بسیاری از مشکلات رفتاری در واقع پاسخ به فشارهای ارتباطی از سوی والدین یا دیگران هستند.
  • ایجاد احساس احترام و اعتماد: فرد حس می‌کند که شنیده و درک شده است.
  • بهبود کیفیت تعاملات اجتماعی: ارتباط‌ها آرام‌تر، قابل پیش‌بینی‌تر و موثرتر می‌شوند.

 

نکات مهم برای اجرای موثر قانون شش ثانیه

  • در سکوت بمانید
    در زمان صبر کردن، با زبان بدن یا چهره پیامی ندهید که باعث گیج شدن شود. فقط صبور و آرام نگاه کنید.
  • زمان را تخمین بزنید
    شش ثانیه ممکن است در عمل طولانی‌تر از چیزی باشد که فکر می‌کنید. می‌توانید در ذهن خود تا ۶ بشمارید.
  • تکرار نکنید مگر مطمئن شوید فرد نشنیده است.
    اگر کودک اصلا توجه نکرده، می‌توانید توجهش را جلب کنید (مثلا تماس چشمی یا اشاره‌ی ملایم)، ولی درخواست را دوباره نگویید.
  • در محیط‌های پر سر و صدا، صبر بیشتری لازم است.
    چون مغز او باید همزمان چند محرک را فیلتر کند بنابراین بیش از ۶ ثانیه منتظر باشید.
  • در صورت نیاز به پردازش بیشتر، از نشانه‌های تصویری کمک بگیرید.
    مثل کارت، تصویر، یا اشاره به شیء.

 

سخن پایانی

در پایان، باید یادآور شد که قانون شش ثانیه تنها یک تکنیک ساده نیست، بلکه نمادی از درک، احترام و صبر در ارتباط با افراد دارای اتیسم است. گاهی آنچه این افراد بیش از هر چیز نیاز دارند، نه واژه‌های بیشتر، بلکه «زمان» برای پردازش، تصمیم‌گیری و پاسخ‌دادن است. وقتی ما یاد می‌گیریم چند ثانیه بیشتر صبر کنیم، در واقع به آنها فرصت می‌دهیم تا خودشان را بیان کنند، احساس امنیت کنند و در ارتباط انسانی رشد کنند.

 

 
نقش پدران در آموزش و درمان کودکان مبتلا به اوتیسم

نقش پدر در آموزش و درمان کودک دارای اوتیسم

نویسنده: دکتر محمد کیانی

در دهه‌های گذشته، مسئولیت اصلی مراقبت، تربیت و آموزش فرزندان در اغلب خانواده‌ها بر دوش مادران قرار داشت. این باور فرهنگی که “مادر، پرورش‌دهنده و پدر، نان‌آور خانه است” سال‌ها در ذهن بسیاری از جوامع از جمله ایرانیان ریشه دوانده است. هرچند در سال‌های اخیر با تغییر ساختار خانواده، افزایش آگاهی و رشد نگرش‌های نوین تربیتی، پدران بیش از گذشته در امور آموزشی و عاطفی فرزندان خود مشارکت می‌کنند، اما هنوز هم در بخش قابل‌توجهی از خانواده‌ها، پدران نقش خود را محدود به تامین مالی می‌دانند و مسئولیت آموزش و یا درمان فرزند، به‌ویژه در کودکان دارای نیازهای ویژه مانند اوتیسم که نیاز به نقش فعال آموزشی مراقبتی دارد، را بر دوش مادر می‌گذارند.

در چنین شرایطی، مادر معمولا به‌تنهایی بار سنگین مراقبت، پیگیری درمان، شرکت در جلسات مشاوره و حتی تصمیم‌گیری‌های کلیدی را به دوش می‌کشد. در حالی‌که پدر، به دلایل مختلفی چون مشغله کاری، ناآگاهی از نیازهای خاص کودک، یا حتی احساس ناتوانی در برقراری ارتباط با کودک، از درگیری فعال در روند درمان و آموزش کناره‌گیری می‌کند. این عدم تعادل، نه‌تنها فشار روانی و جسمی مضاعفی بر مادر وارد می‌کند، بلکه موجب می‌شود کودک از ظرفیت عظیم نقش پدر در رشد عاطفی، زبانی و اجتماعی خود محروم بماند.

در واقع، پدر همان‌قدر که در تامین نیازهای مادی خانواده مسئول است، در زمینه رشد روانی، رفتاری و آموزشی فرزند نیز باید شریک و هم‌قدم مادر باشد. تربیت، مسئولیتی دوطرفه است، نه جنسیتی و در مورد کودکان مبتلا به اوتیسم، این مسئولیت حتی سنگین‌تر می‌شود زیرا این کودکان به حضور هر دو والد به‌ویژه الگوی مردانه‌ای که به آن اعتماد و از آن تقلید می‌کنند بیش از دیگران نیاز دارند. پدران می‌توانند با مشارکت فعال، صبر، و درک متقابل، نه‌تنها مسیر رشد و درمان فرزند خود را هموارتر کنند، بلکه به مادر نیز آرامش و پشتیبانی واقعی ببخشند.

 

اهمیت حضور پدر در زندگی کودک اوتیسم

کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم (ASD) در درک احساسات، ارتباط اجتماعی و تنظیم رفتار خود چالش‌هایی دارند. در این مسیر، پدر می‌تواند منبعی بی‌نظیر از حمایت، ثبات و الگوی رفتاری مثبت باشد.

برخلاف باورهای قدیمی، تحقیقات نشان داده‌ است که درگیری پدران در فرایند درمانی و آموزشی، پیشرفت کودک را تسریع می‌کند و سطح استرس خانواده را کاهش می‌دهد. پدران اغلب رویکردی منطقی‌تر، هدف‌محورتر و گاه فیزیکی‌تر نسبت به مادران دارند و همین تفاوت، فرصت‌های تازه‌ای برای یادگیری ایجاد می‌کند.

به گفته‌ی روان‌پزشک کودک، دکتر ملیسا هندریکس از مرکز فورد:

«وقتی پدران درگیر می‌شوند، کیفیت ارتباط در خانواده به‌طور کلی افزایش می‌یابد و نتایج درمانی نیز بهبود پیدا می‌کند.»

 

قدرت “بازی پدرانه” در رشد اجتماعی و شناختی

پدران معمولا از طریق بازی‌های فیزیکی و فعال مانند توپ‌بازی، دوچرخه‌سواری، شنا یا حتی کشتی‌های دوستانه، با فرزندشان ارتباط برقرار می‌کنند. این نوع تعامل فیزیکی، به کودک کمک می‌کند تا:

  • مرزهای بدنی و اجتماعی را بهتر درک کند
  • اعتمادبه‌نفس خود را تقویت کند
  • احساس امنیت و صمیمیت بیشتری با پدرش داشته باشد.

«بازی‌های بدنی کمی خشن اما کنترل‌شده» مثل کشتی گرفتن نه تنها تخلیه انرژی است، بلکه فرصتی برای یادگیری مهارت‌های اجتماعی و خودتنظیمی به شمار می‌رود. کودک در این لحظات، قواعد تعامل، نوبت‌گیری، احترام و حتی شوخ‌طبعی را تجربه می‌کند. مهارت‌هایی که در آموزش و درمان اوتیسم حیاتی‌است.

 

پدر به‌عنوان تسهیل‌گر یادگیری در خانه

آموزش کودکان دارای اتیسم تنها در کلینیک اتفاق نمی‌افتد. بخش مهمی از یادگیری در محیط خانه شکل می‌گیرد، جایی که پدر می‌تواند نقش مربی و همراه را ایفا کند.

پدران می‌توانند:

  • در فعالیت‌های روزمره مثل پخت‌وپز، پوشیدن لباس، خرید یا تمیز کردن اسباب‌بازی‌ها، آموزش مهارت‌های زندگی را تقویت کنند.
  • در حین انجام کارهای روزانه، از کودک بخواهند مراحل را توصیف کند یا پیش‌بینی کند چه اتفاقی می‌افتد (روشی ساده برای رشد زبان و تفکر.)
  • از علاقه‌های کودک (مثلا قطارها، حیوانات یا اعداد) به‌عنوان پایه‌ای برای آموزش مهارت‌های جدید استفاده کنند.

همان‌طور که متخصص رفتار، سارا پیترسون می‌گوید:

«وقتی کودک در حال لذت بردن است، مغز او در بهترین حالت یادگیری قرار دارد. پس بازی را به کلاس درس تبدیل کنید بی‌آنکه حس رسمی داشته باشد.»

 

نقش پدر در درمان ABA و جلسات آموزشی

می‌دانیم که آموزش و درمان به روش ABA (تحلیل رفتار کاربردی) یکی از موثرترین رویکردها در آموزش کودکان دارای اوتیسم است. پدران می‌توانند با شرکت در دوره‌های آموزش والدین و حضور در جلسات، یاد بگیرند چگونه تکنیک‌های درمانی را در خانه به کار ببرند.

مزایای حضور فعال پدر در برنامه‌های ABA بصورت خلاصه به شرح زیر است

  • درک بهتر از اهداف درمانی و روند پیشرفت کودک
  • هماهنگی میان محیط خانه و کلینیک
  • افزایش پیوستگی رفتاری کودک در موقعیت‌های مختلف
  • تقویت حس اعتماد و همکاری میان اعضای خانواده

در واقع، وقتی پدر و مادر هر دو درگیر روند درمان هستند، پایداری رفتاری و پیشرفت کودک چند برابر می‌شود.

 

رابطه پدر و فرزند: پلی میان احساس و استقلال

پدران با رویکرد قاطع اما حمایتی خود می‌توانند به فرزند کمک کنند تا به‌تدریج احساس استقلال، جسارت و خودباوری را تجربه کند.
این مهارت‌ها برای کودکان اوتیسم، که معمولا در تنظیم احساسات یا شروع تعاملات اجتماعی مشکل دارند، بسیار حیاتی‌اند.

پدران باید یاد بگیرند:

  • کودک را همان‌طور که هست بپذیرند، نه آن‌طور که انتظار دارند باشد.
  • به علایق کودک گوش دهند و از آن برای ارتباط استفاده کنند.
  • صبر و استمرار را در روند یادگیری حفظ کنند.

هر تعامل کوچک از یک لبخند تا یک بازی ساده می‌تواند پیامی از امنیت، محبت و درک متقابل برای کودک باشد.

 

سخن پایانی

پدر بودن برای یک کودک اوتیسم سفری است پر از چالش، اما سرشار از معنا و رشد درونی. این مسیر، مسیری نیست که همیشه آسان یا بی‌دغدغه باشد. گاهی پدر با احساس ناتوانی، سردرگمی یا حتی ترس روبه‌رو می‌شود. ترس از اینکه نتواند به درستی با فرزندش ارتباط بگیرد، یا از اینکه نمی‌داند چگونه باید در درمان و آموزش او نقش داشته باشد. اما درست در همین نقطه است که معنای واقعی پدری آغاز می‌شود. جایی که عشق، صبر و مسئولیت در کنار هم قرار می‌گیرند.

پدرانی که تصمیم می‌گیرند در مسیر رشد و درمان فرزندشان حضوری فعال و آگاهانه داشته باشند، نه‌تنها به کودک خود کمک می‌کنند تا دنیای پیچیده‌ی اطرافش را بهتر درک کند، بلکه خود نیز در این مسیر، انسانی آرام‌تر، عمیق‌تر و دلسوزتر می‌شوند. آنها می‌آموزند که موفقیت همیشه در «درست انجام دادن کارها» نیست، بلکه در حضور داشتن، شنیدن، و ادامه دادن با عشق معنا پیدا می‌کند.

نقش پدر تنها «حمایت از مادر» یا «تامین‌کننده نیازهای مادی» نیست. پدر ستون دوم یادگیری، رشد و امنیت عاطفی کودک است. شریکی واقعی در تربیت، درمان و زندگی. هر لحظه‌ی بازی، هر گفت‌وگوی کوتاه، هر نگاه تشویق‌آمیز و هر لبخند ساده، برای کودک اوتیسم معنایی عمیق دارد چراکه از خلال همین ارتباطات کوچک، دنیای درون او شکل می‌گیرد و آرام آرام به دنیای بیرون پیوند می‌خورد.

در نهایت، پدر بودن برای کودک اوتیسم فقط ایفای یک نقش خانوادگی نیست، بلکه نوعی رشد معنوی و انسانی است. پدری که در این مسیر گام برمی‌دارد، نه تنها جهان کودک خود را غنی‌تر می‌سازد، بلکه دنیای خود را نیز با عشق، درک و انسانیت روشن‌تر خواهد کرد.

 

منبع مورد استفاده در نگارش این مقاله: +

 

کودکم به تازگی تشخیص اتیسم گرفته. چطور به خانواده و آشنایان بگویم؟

کودکم به تازگی تشخیص اتیسم گرفته. چطور به خانواده و آشنایان بگویم؟

نویسنده: دکتر محمد کیانی

 

اگر فرزندتان به‌تازگی تشخیص اوتیسم گرفته است، یکی از چالش‌هایی که ممکن است با آن روبه‌رو شوید، گفتن این موضوع به والدین، اقوام و دوستان است.

اوتیسم موضوعی است که افراد بیشتری در مورد آن آگاهی پیدا کرده‌اند، اما هنوز هم اطلاعات نادرست زیادی درباره‌اش وجود دارد. ممکن است اعضای خانواده‌تان ندانند اوتیسم دقیقا به چه معناست، یا درک محدودی از آن داشته باشند. ممکن است تصویری کلیشه‌ای از اتیسم در ذهن داشته باشند که با فرزند شما همخوانی ندارد.

آنها همچنین ممکن است تمایل طبیعی اما اشتباهی برای رد کردن تشخیص داشته باشند. شنیدن این‌ که خویشاوندانتان به شما می‌گویند «زیادی واکنش نشان می‌دهی» یا «بچه‌ی تو که مشکلی نداره!» امر عجیبی نیست.

اما اگر شما فرآیند ارزیابی فرزندتان را طی کرده‌اید، به این دلیل است که او به‌وضوح در مسیر رشد طبیعی پیش نمی‌رود، یا اگر بزرگ‌تر است، در زمینه‌هایی مهم دچار چالش و اختلال عملکرد است. ممکن است مشکلات او برای همه‌ی اعضای خانواده قابل‌مشاهده نباشد، اما شما به حمایت نزدیکان خود برای کمک به فرزندتان نیاز دارید. بنابراین، تلاش برای جلب همکاری آن‌ها ارزشش را دارد. با تهران اتیسم همراه باشید.

 

آغاز گفتگو

بهتر است زمانی سر صحبت را باز کنید که فضا آرام باشد، کسی عجله نداشته باشد و کودک هم حضور نداشته باشد (مگر اینکه خودتان بخواهید). این کمک می‌کند گفتگو محترمانه، بدون قضاوت و با تمرکز کامل انجام شود.

فرض کنید در یک جلسه آرام خانوادگی می‌خواهید موضوع را مطرح کنید:

«می‌خواستیم با شما صادقانه چیزی رو در میون بذاریم. چند وقت بود متوجه بعضی تفاوت‌ها در رفتار [اسم کودک] شده بودیم. مثلا کمتر به چشم‌ها نگاه می‌کنه، شاید خودتون هم متوجه شده باشید، یا به صدای بلند یا لمس شدن خیلی حساسه، یا اینکه کمتر با بچه‌های دیگه بازی می‌کنه. برای این نگرانی‌ها پیش یک متخصص کودک رفتیم. بعد از ارزیابی‌ها، مشخص شد که [اسم کودک] در طیف اوتیسم قرار داره. این یعنی نحوه‌ی رشد و ارتباطش با بقیه کمی متفاوته و به روش‌های خاصی برای یادگیری و ارتباط نیاز داره. متخصص به ما گفت که اوتیسم بیماری نیست، ولی باعث می‌شه بعضی مهارت‌ها مثل صحبت کردن، درک احساسات یا انعطاف در موقعیت‌ها، دیرتر رشد کنه.

الان در حال کار با یک مرکز/کلینیک هستیم تا آموزش ببینه. چیزی که از شما انتظار داریم فقط درک و همکاریه. مثلا اگر گاهی به حرف‌ها جواب نداد یا از شلوغی فاصله گرفت، بدونید بی‌احترامی نیست، به خاطر حساسیت و نیازش به آرامشه. هدف ما اینه که همه یاد بگیریم چطور باهاش ارتباط بهتر داشته باشیم، تا پیشرفتش سریعتر بشه.»

 

در ادامه می‌توانید برخی از چالش‌های کودک را بازگو کنید تا با اتیسم از دریچه آن‌ها آشنا شوند نه از روی برچسب!

 

برای شروع روی رفتارها تمرکز کنید

استفاده از رفتارهایی که ممکن است آن‌ها نیز مشاهده کرده باشند، می‌تواند نقطه‌ی شروع خوبی برای توضیح اوتیسم و دلیل تشخیص باشد. برای مثال، اگر فرزندتان تماس چشمی برقرار نمی‌کند و در برقراری ارتباط با دیگر کودکان مشکل دارد، می‌توانید توضیح دهید که متوجه شده‌اید که او خجالتی یا بی‌ادب نیست، بلکه این‌ها علائم اوتیسم هستند. همچنین توضیح دهید اگر گاهی در دیدارها یا میهمانی‌ها دچار فروپاشی (قشقرق) می‌شود، ممکن است به‌ دلیل دشواری در تطبیق با تغییرات در روتین روزمره باشد که این نیز در کودکان دارای اتیسم رایج است.

دکتر مایکل روزنتال، عصب‌روان‌شناس می‌گوید:

«اگر آن‌ها بفهمند که تفاوتی در فرزند شما وجود دارد و این رفتارها عمدی نیست، این می‌تواند نقطه‌ی آغاز خوبی برای گفتگویی گسترده‌تر درباره‌ی اوتیسم باشد.»

 

توضیح نکات پایه‌ای درباره اوتیسم

به آن‌ها بگویید که رفتارهای مرتبط با اوتیسم به دو گروه تقسیم می‌شوند:

  • دشواری در مهارت‌های اجتماعی
    برای مثال، کودکان اتیسم ممکن است به تعارفات اجتماعی پاسخ ندهند یا ندانند در موقعیت‌های مختلف اجتماعی چگونه رفتار کنند. آن‌ها ممکن است در گفتار و ارتباطات غیرکلامی مانند حالات چهره و تماس چشمی مشکل داشته باشند.

  • رفتارها و علایق محدود یا تکراری
    برای مثال، وابستگی به روال‌ها و روتین‌ها، مانند خوردن غذاهای تکراری یا اصرار بر حفظ برنامه‌ی ثابت روزانه یا مسیر مشخص. همچنین ممکن است علاقه‌ی شدیدی به یک موضوع خاص داشته باشند، مانند صحبت مداوم درباره‌ی قطارها یا یک فیلم خاص.

 

ممکن است فرزندتان با تصور آن‌ها از اوتیسم تطابق نداشته باشد

ممکن است بگویند. فرزند فلان فامیل یا آشنا اتیسم دارد و اصلا شبیه کودک شما نیست!

توضیح دهید که اوتیسم یک طیف از رفتارها است و هر فرد دارای اتیسم از نظر زمان بروز، شدت و نوع علائم متفاوت است. برای مثال، برخی کلام ندارند و برخی بسیار پرحرف آن‌قدر که ممکن است بی‌وقفه حرف بزنند، اما در گفت‌وگوی دوطرفه چندان مهارت نداشته باشند.

روان‌شناس دکتر مندی سیلورمن می‌گوید:
«ما اغلب می‌گوییم کودکان اوتیستیک مانند دانه‌های برف‌اند. هیچ دو کودکی دقیقا شبیه هم نیستند. این‌که یک کودک دارای اتیسم به شکلی خاص به‌نظر می‌رسد یا رفتار می‌کند، به این معنا نیست که دیگری نیز همین‌طور است.»

 

برای واکنش‌های دشوار آماده باشید

اعضای خانواده ممکن است واکنش‌های متفاوتی نسبت به شنیدن تشخیص داشته باشند. گاهی احساس آرامش می‌کنند چون بالاخره توضیحی برای چالش‌ها پیدا شده است. برخی ممکن است احساس غم یا سردرگمی کنند. داشتن طیفی از احساسات طبیعی است. برخی نیز ممکن است تشخیص را رد کنند، که می‌تواند برای شما دردناک و منزوی‌کننده باشد.

دکتر سیلورمن می‌گوید:
«دریافت تشخیص در ابتدا رویدادی بسیار بزرگ است. گاهی شنیدن یک تشخیص، تصورات والدین از والد بودن را به چالش می‌کشد.»
این موضوع درباره‌ی پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها نیز صدق می‌کند.

«گاهی خویشاوندان نیز مانند والدین، برای کنار هم گذاشتن تکه‌های این پازل به زمان نیاز دارند. احساس ناامیدی، سردرگمی یا خشم غیرعادی نیست. گاهی فقط باید زمان بدهیم تا بتوانند آن را پردازش کنند.»

به اعضای خانواده اجازه دهید احساساتشان را بیان کنند، اما به آن‌ها بگویید که شما با یک تیم درمانی همکاری می‌کنید تا بهترین تصمیم‌ها را برای فرزندتان بگیرید. همچنین به آن‌ها بگویید که برای شما و فرزندتان مهم هستند، و امیدوارید که حامی‌تان باشند.

 

در صورت لزوم از اعضای گروه آموزشی/درمانی کودکتان کمک بگیرید

اگر واکنش اعضای خانواده بهتر نمی‌شود، دکتر روزنتال توصیه می‌کند علت مقاومت آن‌ها را درک کنید. او سه دلیل رایج را مطرح می‌کند:

  • آن‌ها اوتیسم را نمی‌فهمند، بنابراین آن را نادیده می‌گیرند.
  • تصور می‌کنند می‌دانند اوتیسم چیست و با تشخیص موافق نیستند.
  • نمی‌دانند چگونه با آن کنار بیایند و فکر کردن به آن برایشان سنگین است.

او می‌گوید:
«در برخی موارد، من والدین را تشویق کرده‌ام که اعضای خانواده‌ (آن‌هایی که پذیرش اوتیسم فرزندتان از سوی آن‌ها در زندگی شما تاثیر دارد) را نیز به جلسات بیاورند، اگر فردی در درک یا پذیرش مشکل دارد، حضور در جلسات می‌تواند برای او مفید باشد، به‌ویژه اگر فرد تصورات غلطی درباره‌ی تشخیص دارد یا احساس درماندگی می‌کند این فرصتی است برای آموزش.»

دکتر روزنتال همچنین اشاره می‌کند که اگر هنوز در حال طی کردن فرآیند ارزیابی هستید، خوب است خویشاوندانتان در جلسه‌ی بازخورد نیز حضور داشته باشند.

 

با والدین دیگر صحبت کنید

والدینی که در حال سازگار شدن با یک تشخیص جدید هستند، گاهی احساس درماندگی و تنهایی می‌کنند. دکتر سیلورمن می‌گوید یکی از مهم‌ترین کارها (علاوه بر درمان خوب) وقت‌گذرانی با والدین دیگر کودکان دارای نیازهای ویژه است.

«بودن در جمع والدین دیگر می‌تواند باعث شود احساس قدرت کنید، نه انزوا. داشتن افرادی که شرایط شما را درک می‌کنند اهمیت زیادی دارد.»

 

اشتباهات رایج در گفتگو با خانواده

 

وقتی تصمیم می‌گیرید درباره‌ی تشخیص اتیسم با خانواده صحبت کنید، باید حرف‌هایی که قرار است بزنید را از قبل آماده کنید زیرا گاهی برخی صحبت‌های نادرست از سوی شما باعث مقاومت یا سوء‌تفاهم می‌شود. یکی از اشتباه‌های رایج، توضیح بیش‌ از حد علمی و تخصصی است. اعضای خانواده معمولا به دنبال درک معنای رفتارهای کودک هستند، نه جزئیات پزشکی یا نمره‌های ارزیابی. بهتر است به جای اصطلاحات تخصصی با مثال‌هایی ساده و ملموس توضیح دهید که کودک در چه زمینه‌هایی نیاز به حمایت دارد.

اشتباه دیگر، انتظار پذیرش فوری از اطرافیان است. طبیعی است که دوست داشته باشید همه با مهربانی و درک واکنش نشان دهند، اما برای بعضی از نزدیکان، شنیدن چنین خبری نیاز به زمان دارد. ممکن است ابتدا انکار کنند یا بخواهند موضوع را کوچک جلوه دهند. در این شرایط، بحث یا تلاش برای قانع‌کردن فوری کمکی نمی‌کند. آرامش شما و دادن زمان به دیگران می‌تواند مسیر پذیرش را هموارتر کند.

برخی والدین از ترس قضاوت یا دلسوزی دیگران، تصمیم می‌گیرند تشخیص را پنهان کنند. هرچند این کار در کوتاه‌مدت حس امنیت می‌دهد، اما در درازمدت می‌تواند باعث سوءتفاهم درباره‌ی رفتارهای کودک شود. گفتن تدریجی و آگاهانه‌ی موضوع، ابتدا به افراد مطمئن و نزدیک، به درک بهتر و حمایت واقعی‌تر منجر می‌شود.

یکی دیگر از اشتباهات رایج، تبدیل گفتگو به بحث است. اگر کسی تشخیص را زیر سوال برد، لازم نیست وارد مجادله شوید. می‌توانید محترمانه بگویید: «می‌فهمم ممکنه برات سخت باشه، اما ما با تیم درمانی در ارتباطیم و فعلا تمرکزمون روی کمک به [اسم کودک] هست.» این پاسخ ساده و قاطع، از کشیده‌شدن گفتگو به درگیری جلوگیری می‌کند.

در نهایت، فراموش نکنید که این گفتگوها می‌تواند برای شما نیز از نظر احساسی سنگین باشد. اگر حس کردید تکرار این توضیحات برایتان خسته‌کننده یا ناراحت‌کننده است، از فردی نزدیک یا متخصص بخواهید در برخی گفتگوها همراهتان باشد. حفظ آرامش، مهربانی و صداقت شما، بیش از هر توضیح علمی، بر اطرافیان تاثیر می‌گذارد و زمینه‌ی درک و حمایت واقعی را برای فرزندتان فراهم می‌کند.

 

سخن پایانی

پذیرش تشخیص اتیسم برای هر پدر و مادری تجربه‌ای عاطفی و دشوار است. گفتن این موضوع به خانواده و نزدیکان نیز بخش مهمی از مسیر سازگاری و حمایت از کودک به‌شمار می‌آید. به یاد داشته باشید که هدف از گفت‌وگو، برچسب زدن یا جلب ترحم نیست، بلکه ایجاد درک، همدلی و همکاری است. هرچه افراد بیشتری در اطراف فرزندتان واقعیت اتیسم را بشناسند، محیط امن‌تر و پذیراتری برای رشد و شکوفایی او شکل می‌گیرد.

با مهربانی، صبر و صداقت پیش بروید. شما سخنگوی کودک خود هستید و با هر گفت‌وگوی آگاهانه، گامی موثر در جهت ساختن جهانی برداشته‌اید که تفاوت را نه ضعف، بلکه شکل دیگری از زیبایی می‌بیند.

 

 

منابعی که برای نوشتن این مقاله از آن‌ها استفاده شد: +، +

 

گزارش پیشرفت آموزش و درمان رهام کودک دارای اوتیسم در مرکز تهران اتیسم

گزارش پیشرفت رهام

نمودارها و روایت پیشرفت رهام

تاریخ به روز رسانی: ۲۳ تیرماه ۱۴۰۴ – ارزیابی پنجم

نویسنده گزارش: دکتر محمد کیانی

۲۴ فروردین ۱۴۰۱

گزارش پیشرفت آموزش و درمان برایان کودک دارای اوتیسم در مرکز تهران اتیسم

آغاز داستان رهام: روز ورود به مرکز

رهام عزیز در بهار ۱۴۰۱ و کمی قبل از دو سالگی همراه با خانواده برای برگزاری یک جلسه ارزیابی تشخیصی میهمان مرکز تهران اتیسم شد.

نشانه‌ها و علایم فراوانی خانواده را نگران کرده بود.

در جلسه ارزیابی جامع مشخص شد که رهام در مهارت‌های پیش‌ارتباطی از جمله برگشت به اسم، نگاه کردن، توجه اشتراکی، درک اشاره و تقلید ضعف‌های جدی دارد.

رهام عزیز از ۷ تا ۲۱ ماهگی تقریبا در تمامی ساعات بیداری در معرض تلویزیون با محتوای انگلیسی زبان قرار گرفته بود. ریتم خوابش نامنظم بود، علایق و رفتارهای خاص به خود را داشت، رفتارهای اضافه مانند بال بال زدن و نوک پنجه راه رفتن و بسیاری دیگر از مشکلات متنوع کودکان اتیسم در او مشاهده می‌شد.

رهام عزیز با بررسی‌های انجام شده توسط متخصص مرکز در جلسه ارزیابی تشخیص اتیسم دریافت کرد و تصمیم گرفته شد که به سرعت برنامه‌های آموزشی و درمانی جامع برای او آغاز شود.

با توجه نظر متخصصین در جلسه ارزیابی موارد زیر پیش از آغاز دوره ABA پیشنهاد شد:

  • شرکت در دوره دایه‌گری دیجیتال
  • شرکت خانواده در کارگاه آموزش ارتباط از طریق بازی
  • شرکت در برنامه‌های آموزش والدین
  • یادگیری برنامه تصویری توسط خانواده

برنامه آموزشی-درمانی جامع ABA رهام عزیز بصورت ۶ روز در هفته آغاز شد.

بعلاوه خانواده آموزش دیدند که در تمامی ساعات بیداری کودک (به جز در ساعات برنامه آموزشی و توانبخشی) بطور مستمر درگیر بازی و فعالیت‌های هدفمند ارتباطی شوند.

۱۱ بهمن ۱۴۰۱

گزارش پیشرفت آموزش و درمان برایان کودک دارای اوتیسم در مرکز تهران اتیسم

۹ ماه سخت اما امید بخش

جلسات ارزیابی پیشرفت کودکان در مرکز تهران اتیسم هر ۶ ماه یکبار برگزار می‌شود. اما اینبار در مورد رهام عزیز به دلایل مختلف از جمله بیماری‌های مکرر او، اولین جلسه ارزیابی پیشرفت با تاخیر و بعد از ۹ ماه از آغاز برنامه‌های جامه آموزشی-درمانی امروز برگزار شد.

در جلسه ارزیابی با بررسی نمودارهای پیشرفت، مصاحبه با مربی، والدین و ارزیاب کودک و همچنین بررسی‌های به عمل آمده در جلسه، پیشرفت‌های رهام عزیز مثبت ارزیابی شد.

پیشرفت‌ها در مهارت‌های پیش ارتباطی و کلامی مثبت و معنادار بوده است. رهام عزیز حالا توانایی بیان بسیاری از خواسته‌هایش را دارد و همچنین در حد تک کله توانایی ارتباط کلامی پیدا کرده است (جزئیات پیشرفت IEP را می‌توانید در صفحه ۲ مشاهده کنید).

در جلسه ارزیابی برای ادامه مسیر آموزش و درمان رهام عزیز موارد زیر پیشنهاد شد:

  • ادامه روند برنامه آموزشی-درمانی ABA
  • اضافه شدن گفتاردرمانی به برنامه کودک
  • خانواده در این مدت بسیار پرتلاش بوده‌اند و خستگی ممکن است در عملکرد آن‌ها تاثیر بگذارد، به همین جهت تا مدتی کلاس‌ها در مرکز تهران اتیسم برگزار خواهد شد
  • مشاوره برای والدین به جهت کاهش اضطراب و نگرانی

۲۹ مرداد ۱۴۰۲

گزارش پیشرفت آموزش و درمان برایان کودک دارای اوتیسم در مرکز تهران اتیسم

ادامه دریافت خدمات و آغاز مهدکودک

امروز دومین جلسه ارزیابی جامع پیشرفت رهام عزیز با حضور رهام، خانواده محترم، پروفسور پوراعتماد، خانم صنیعی مدیر مرکز و ارزیاب کودک برگزار شد.

حالا مدتی است که رهام عزیز به مهدکودک می‌رود.

بررسی پرونده، نمودارها، مصاحبه‌ها و مشاهده رفتاری کودک در جلسه ارزیابی همه نشان از پیشرفتهای بسیار مثبت کودک دارد. با اینحال کودک به لحاظ رشدی در بخش مهارت‌های شناختی و کلامی نسبت به گروه همسالان خود ۲ سال فاصله دارد (جزئیات در صفحه ۲ آمده است)

در انتهای جلسه ارزیابی برای ادامه روند آموزش و درمان رهام عزیز موارد زیر پیشنهاد شد:

  • خدمات آموزشی درمانی ABA همچنان بصورت ۶ روز در هفته ادامه پیدا کند
  • ۶ روز در هفته حضور در مهدکودک همراه با مربی سایه ادامه پیدا کند
  • ارجاع به متخصص برای همی‌سینک (پردازش شنیداری)
  • گفتاردرمانی فعلا متوقف شود و موارد قبلی برای تثبیت با کودک تکرار شود
  • خانواده برنامه تصویری را به بیرون از خانه گسترش دهد و برای محیط‌های مختلف از قبل برنامه‌ریزی داشته باشند
  • صخره نوردی داخل سالن
  • یک دوره نوروفیدبک
  • یک جلسه مشترک با روانپزشک کودک و نوجوان برای بررسی موارد دارویی برنامه‌ریزی شود

۹ اسفندماه ۱۴۰۲

گزارش پیشرفت آموزش و درمان برایان کودک دارای اوتیسم در مرکز تهران اتیسم

یک دوره سخت با پیشرفت‌های ناکافی

حالا نزدیک به ۷ ماه از جلسه قبلی ارزیابی پیشرفت رهام عزیز گذشته است و امروز نوبت ارزیابی مجدد او بود.

طبق روال برنامه‌های ارزیابی جامع پیشرفت کودک، تمامی متخصصان درگیر در پرونده کودک به همراه کودک و خانواده حضور داشتند.

رهام عزیز در این مدت ۷ ماهه درگیر چالش‌های زیادی از جمله بیماری آسم و آنفولانزا شده بود و همین امر بر عملکرد و توانایی‌های یادگیری او تاثیر منفی گذاشته است.

برنامه نوروفیدبک به خوبی پیش نرفته زیرا همراهی کودک پایین بوده است. همچنین مصرف دارو زیر نظر متخصص روانپزشک کودک و نوجوان آغاز شده است.

هرچند پیشرفت در تمامی حیطه‌های رشدی مشاهده می‌شود اما به نظر متخصصین حاضر در جلسه این پیشرفت‌ها کافی نبود.

موارد زیر برای ادامه روند آموزش و درمان رهام عزیز پیشنهاد شد:

  • ادامه روند آموزشی-درمانی ABA
  • تنظیم مجدد داروها توسط متخصص روانپزشک کودک و نوجوان
  • نظارت بیشتر بر برنامه غذایی کودک (توصیه‌هایی ارائه شد)
  • برنامه ریزی برای مدیریت رفتارهای اضافه کودک
  • مادر بصورت مرتب برنامه‌های هدفمند را از سوپروایز مرکز دریافت و در خانه اجرا کند




۲۹ آبان ۱۴۰۳

گزارش پیشرفت آموزش و درمان رهام کودک دارای اوتیسم در مرکز تهران اتیسم

پیشرفت‌های امیدوارکننده با وجود چالش‌های فراوان

امروز جلسه ارزیابی جامع پیشرفت رهام عزیز برگزار شد، حالا نزدیک به ۹ ماه از جلسه پیشین گذشته است.

در این جلسه مجموع نمرات، نمودارهای پیشرفت و گزارش‌های ارزیاب مورد بررسی قرار گرفت. بعلاوه با حضور متخصصین در جلسه، پیشرفت‌های کودک مورد سنجش قرار گرفت.

رهام عزیز در این مدت به هم ریختگی‌‌ها و بی‌قراری‌های فراوانی را تجربه کرده است و همین موضوع به یکی از موانع اصلی پیشرفت او بدل شده است.

با اینحال مجموعه پیشرفت‌های رهام عزیز از دوره قبل بسیار بیشتر و اینبار در سطح متوسط ارزیابی شد.

موراد زیر برای ادامه روند آموزش-درمان رهام عزیز پیشنهاد شد:

  • مشاوره با متخصص نورولوژیست برای بررسی دلایل احتمالی به‌هم ریختگی‌هایی که به تازگی مشاهده می‌شود.
  • بررسی مجدد و تنظیم مجدد دوز داروها توسط متخصص روانپزشک کودک و نوجوان
  • آزمایش متابولیک
  • زیر نظر متخصص رژیم‌های غذایی گلوتن فری و بعد از مدتی کازئین فری آزمایش شود
  • مهدکودک بصورت ۶ روز در هفته ادامه پیدا کند
  • تا بهبود نسبی به‌هم ریختگی‌های کودک جلسات آموزشی-درمانی ABA کاهش پیدا کند

۲۳ تیرماه ۱۴۰۴

گزارش پیشرفت آموزش و درمان رهام کودک دارای اوتیسم در مرکز تهران اتیسم

پیشرفت‌های بسیار خوب

امروز در ۲۳ تیرماه ۱۴۰۴ جلسه ارزیابی پیشرفت رهام عزیز برگزار شد.

در این مدت بررسی‌های متنوعی زیر نظر متخصص نورولوژیست و روانپزشک متخصص کودک و نوجوان انجام شد، داروهایی جدید تجویز شد، رژیم‌های غذایی جدید امتحان شد و خدمات آموزشی درمانی ABA و مهدکودک نیز طبق روال پیشین ادامه پیدا کرد.

حالا نتایج بررسی‌ها در جلسه نشان داد که تلاش‌ها ثمر داده و پیشرفت‌ها بسیار رضایت بخش ارزیابی می‌شود.

وضعیت کودک تثبیت شده، ناآرامی‌ها و بی‌قراری‌ها بسیار کاهش پیدا کرده و از رفتارهای اضافه کم شده است.

در این مدت با اجرای برنامه تصویری مبتنی بر علایق و فعالیت‌های لذت بخش و تداوم جلسات ABA پیشرفت بسیار خوبی در تمامی حیطه‌های رشدی IEP مشاهده می‌شود (جزییات در صفحه ۲ آمده است)

برای ادامه مسیر آموزش و درمان رهام عزیز موارد زیر پیشنهاد داده شد:

  • ادامه نظارت روانپزشک کودک و نوجوان و تنظیم دقیق داروها
  • افزایش روزهای مهدکودک (به دلیل به هم ریختگی‌های دوره قبل، روزهای حضور رهام در مهدکودک کاهش پیدا کرده بود)
  • ادامه دوره مدیریت آموزش والدین PMT برای کاهش مشکلات رفتاری و پافشاری (از مدتی قبل آغاز شده است)
  • ادامه اجرای برنامه تصویری و برنامه ریزی برای اجرا در محیط‌های بیرون از خانه
  • صخره نوردی در سالن

جزییات بیشتر روند پیشرفت رهام را با آمار و نمودار و همچنین از زبان مادر رهام در صفحه ۲ بخوانید و بشنوید.

  • تصاویر کودک تزیینی است.
صفحه ۱
صفحه ۲
فزایش نرخ ابتلا به اوتیسم: واقعا چه چیزی پشت این افزایش است؟

مقاله تازه منتشر شده در نیچر: واقعا چه چیزی پشت افزایش نرخ اوتیسم است؟

نویسنده: دکتر محمد کیانی

مقاله‌ای که در ادامه می‌خوانید، خلاصه‌ای است از گزارشی علمی تازه منتشرشده در نشریه معتبر نیچر در سال ۲۰۲۵ با عنوان “افزایش نرخ ابتلا به اوتیسم: واقعا چه چیزی پشت این افزایش است؟“. این گزارش توسط هلن پیرسون، روزنامه‌نگار علمی باسابقه نشریه و متخصص در حوزه ژنتیک و علوم اعصاب، نوشته شده است. پیرسون با همکاری گروهی از پژوهشگران علوم رفتاری و عصب‌زیست‌شناسی، به بررسی این پرسش پرداخته که چرا در سال‌های اخیر آمار تشخیص اوتیسم در جهان به‌شدت افزایش یافته است و آیا این افزایش واقعا به معنای بیشتر شدن موارد اوتیسم است یا بهبود در روش‌های شناسایی و آگاهی عمومی؟

آنچه در ادامه می‌خوانید، چکیده‌ای ساده از مهم‌ترین نکات علمی و اجتماعی این مقاله است.

 

اخیرا مقامات بهداشت در ایالات متحده از افزایش چشمگیر تشخیص اختلال طیف اوتیسم خبر داده‌اند به گونه‌ای که از تقریبا ۱ در ۱۵۰ کودک ۸ ساله در سال ۲۰۰۰، به حدود ۱ در ۳۱ کودک ۸ ساله در سال ۲۰۲۲ رسیده است. این افزایش توجه عمومی را برانگیخته و باعث مطرح شدن پرسش‌هایی مانند «آیا اوتیسم واقعا در حال گسترش است؟» و «آیا عوامل محیطی مقصرند؟» شده است.

برخی از افراد، از جمله شخصیتی مثل رابرت کندی جونیور، وزیر بهداشت ایالات متحده آمریکا، ادعا کرده‌اند که این افزایش به خاطر وجود سموم محیطی یا عوامل ناشناخته دیگر است و وعده داده‌اند که «عامل مقصر» را کشف خواهند کرد. اما دانشمندان می‌گویند که این طرز تفکر، نادیده گرفتن ده‌ها سال تحقیقات علمی است که نشان داده‌اند وضعیت بسیار پیچیده‌تر است.

محققان معتقدند که افزایش تشخیص اوتیسم ممکن است بیشتر به عوامل غیرواقعی یا سنجشی برگردد تا واقعا رشد بیش از پیش وقوع بیماری. برخی از این عوامل عبارت‌اند از:

  • آگاهی بیشتر و تشخیص زودتر و بهتر
  • تغییر در معیارهای تشخیصی اوتیسم
  • دسترسی بهتر به خدمات تشخیص
  • فشارهای اجتماعی و تمایل والدین برای بررسی دقیق‌تر

همه این عوامل ممکن است باعث شوند تعداد کودکان تشخیص‌داده‌شده افزایش یابد، حتی اگر در واقع نسبت واقعی اوتیسم تغییر چشمگیری نکرده باشد.

مقاله تاکید می‌کند که ژنتیک سهم مهمی در اوتیسم دارد و در بیشتر موارد، عوامل ژنتیکی بنیادین در افزایش خطر اوتیسم دخیل‌اند. در عین حال، نمی‌توان نقش عوامل محیطی را به‌طور کامل حذف کرد. اما شواهد موجود نشان می‌دهد که هیچ عامل واحد محیطی تعیین‌کننده‌ای تاکنون پیدا نشده است که بتواند مسئول افزایش بزرگ تشخیص‌ها باشد.

مقاله هشدار می‌دهد که ساده‌سازی مسئله مثل اینکه گفته شود «اوتیسم به‌دلیل یک سم ناشناخته است» می‌تواند عمومی و رسانه‌ها را گمراه کند و موجب ترس و هیجان‌زدگی شود. چنین ادعاهایی گاه منجر به پروژه‌ها یا مطالعاتی می‌شوند که از نظر علمی ضعیف هستند و حتی می‌توانند منابع مالی را به مسیرهای ناپایدار هدایت کنند.

برای والدینی که نگران افزایش اوتیسم هستند، پیام این است: تشخیص‌های بیشتر لزوما نشانه‌ افزایش واقعی شیوع نیست، بلکه ممکن است نشان‌دهنده بهتر شدن آگاهی، تشخیص و دسترسی باشد. این مهم است که به منابع علمی معتبر توجه شود، ادعاهای ساده‌انگارانه را نقد کنیم و هنگام شنیدن خبرهایی درباره «عامل کشف نشده» با دید نقادانه بنگریم.

پژوهش‌های ژنتیکی بزرگ در سال‌های اخیر نشان داده‌اند که اوتیسم تا حد زیادی ریشه در ژن‌ها دارد. بررسی ژنوم ده‌ها هزار نفر نشان می‌دهد که بیش از هزار ژن مختلف می‌توانند در افزایش احتمال اوتیسم نقش داشته باشند. بیشتر این ژن‌ها در فرایندهایی مثل تشکیل سیناپس‌ها (ارتباط بین نورون‌ها) و انتقال پیام‌های عصبی نقش دارند. به بیان ساده‌تر، ژن‌های مرتبط با اوتیسم اغلب در شکل‌گیری و تنظیم ارتباطات مغزی دست دارند. اما نکته جالب این است که هیچ ژنی به‌تنهایی «عامل اوتیسم» نیست؛ بلکه ترکیب خاصی از ژن‌ها و نحوه تعاملشان با محیط تعیین می‌کند که آیا ویژگی‌های اتیسم بروز خواهند کرد یا نه. در واقع، اوتیسم یک اختلال «چندژنی» است، نه تک‌علتی.

گرچه ژنتیک نقش اصلی را دارد، پژوهش‌ها نشان می‌دهند عوامل محیطی نیز می‌توانند اثرگذار باشد. اما نه به شکل علت مستقیم. عواملی مثل آلودگی هوا، تغذیه مادر، عفونت‌های دوران بارداری یا سن والدین ممکن است به‌صورت جزئی روی رشد مغز اثر بگذارند، به‌ویژه اگر کودک زمینه ژنتیکی خاصی داشته باشد.

به‌عنوان مثال، بعضی مطالعات کوچک نشان داده‌ است که قرار گرفتن مادر در معرض آلودگی شدید هوا در دوران بارداری، می‌تواند با افزایش اندک خطر اوتیسم همراه باشد، اما این اثر در مقایسه با تاثیر ژن‌ها بسیار ناچیز است. به همین دلیل، دانشمندان می‌گویند که اوتیسم نتیجه تعامل پیچیده بین ژن و محیط است، نه حاصل یک عامل خارجی یا «سم خاص» که بتوان آن را شناسایی و حذف کرد.

 

منبع: +

 

میتونم اسمشو معجزه یا کلید طلایی بگذارم - تجربه مادر کودک دارای اوتیسم از بهبود کودک خود

میتونم اسمشو معجزه یا کلید طلایی بگذارم

سلام و عرض ادب خدمت همه‌ی دوستان

مادر…. هستم. این مکان برای ما بهترین انتخاب بود.

می‌تونم اسمشو معجزه یا حتی کلید طلایی بذارم. از پروردگارم سپاسگزارم که ما رو تو این مسیر قرار داد و راه درست رو به ما نشون داد.

بهترین اتفاق‌های زندگیم در تهران اتیسم بود. قدردان تمام زحمات آقای دکتر و تیم دلسوزشون  هستم و امیدوارم تمام خانواده‌هایی که مشکل ما رو دارن مسیر درست رو انتخاب کنن و شاهد رشد و شکوفایی فرزندشون باشن و یه روز مثل امروز بعد از دو سال و نیم تلاش، تشخیص اوتیسم از پسرم گرفته شد.

 

* نام مادر و کودک به جهت رعایت حریم خصوصی خانواده نزد تهران اتیسم محفوظ است.

 

 

دلنوشته و تجربه یکی از والدین کودکان دارای اوتیسم مرکز تهران اتیسم از خدمات مرکز و درمان کودک