مطالعات نشان میدهد کودکانی که در سن ۲ الی ۳ سالگی تشخیص اتیسم را دریافت کردهاند، اولین نشانهها را در اواخر سن ۱ سالگی نشان دادهاند.
تغییرات رفتاری که در کودکان اتفاق میافتد با تغییرات مغزی آنان همراستا است. بدین صورت که، مجموعهای از نشانههای رفتاری که منجر به ظهور کامل نشانههای اتیسم و تشخیص آن در ۲ الی ۳ سالگی میشود، نشات گرفته از مجموعهای از تغییرات مغزی در دوران نوزادی است. به عنوان مثال مطالعات نشان دادهاست کودکانی که در سنین ۲ الی ۳ سالگی تشخیص اتیسم را گرفتهاند، در ۶ الی ۱۲ ماهگی سطح قشر مغز آنها بزرگتر از نوزادان با رشد عادی بودهاست. یکی دیگر از تغییرات مغزی در کودکان دارای اتیسم، تغییر در روند رشد آمیگدال است.
آمیگدال که در اعماق و قسمت میانی لوب گیجگاهی مغز انسان قرار دارد، یک ساختار جفتی است که بسیاری از جنبههای هیجانی و حافظه را تعدیل میکند. آمیگدال علاوه بر اینکه نقش اصلی را در پردازش حافظه، تصمیم گیری و پاسخ های عاطفی (از جمله ترس، اضطراب و پرخاشگری) ایفا می کند، مسئول پردازش اجتماعی در مغز است و در هیجانات مثبت و سیستم پاداش نیز دخیل است.
هیجانات بر فرآیندهای شناختی مانند توجه، شکل گیری حافظه و تصمیم گیری تأثیر می گذارند و نقش برجسته ای در رفتار اجتماعی دارند که آمیگدال در این عملکردها نیز نقشی ایفا میکند.
آمیگدال همچنین مسئول تشخیص چهره است و به دیگران اجازه میدهد تا به حالتهای مختلف هیجانی واکنش مناسب نشان دهند. هرگونه آسیب به این ناحیه باعث میشود افراد در تشخیص حالات هیجانی چهره که برای ارتباط مناسب با موقعیتهای اجتماعی حیاتی هستند را دچار اختلال نماید.
یک گروه از محققان دانشگاه ایالتی سندیهگو، الگوهای منحصر به فردی از تعاملات نواحی مغزی با آمیگدال را پیدا کردهاند. در کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم، در مقایسه با کودکان عادی با سن مشابه، ارتباط آمیگدال با قسمتهایی از مغز ضعیفتر و با قسمتهای دیگری قویتر شدهاست.
بدین منظور مطالعهای طولی با کمک تصویربرداری مغناطیسی در مجله معتبر آمریکایی روانپزشکی (The American Journal of Psychiatry) در سال ۲۰۲۲ صورت گرفت. در این مطالعه ۲۷۰ نوزاد با میانگین سنی ۶ تا ۲۴ ماهه شرکت کردند. از این میان، ۵۸ نوزاد در سال دوم زندگی خود تشخیص اختلال اتیسم را دریافت کردند. نتایج تصویربرداری از نواحی زیرقشری مغز نشان داد که تمامی کودکانی که در بین ۶ الی ۱۲ ماهگی رشد بیش از حد در نواحی آمیگدال مغز داشتند، تشخیص اختلال اتیسم را در سن دو سالگی دریافت نمودند.
جالب است بدانید که کودکانی که بعدها تشخیص اختلال طیف اتیسم را گرفتهاند، در ۶ ماهگی دارای رشد طبیعی آمیگدال بودند و در سن ۱ و ۲ سالگی به صورت ناگهانی افزایش رشد بیش از حد در آمیگدال مغز در این نوزادان مشاهده شد. این افزایش رشد بیش از حد آمیگدال در این سنین، میتواند منجر به افزایش شدت علایم اتیسم به ویژه نارساییهای اجتماعی در ۲ سالگی شود.
قابل ذکر است که بررسی روند رشد آمیگدال در نوزادان منجر به تشخیص اختلال طیف اتیسم نمیشود، مطالعات تنها حاکی از آن است که این تغییرات مغزی در چنین کودکانی مشاهده شدهاست.
با توجه به اینکه تغییرات مغزی از سنین بسیار پایین و قبل از تشخیص اختلال اتیسم رخ میدهد، پیشنهاد میشود که اگر درمانها در زیر یک سالگی برای کودکان با احتمال بالای اتیسم آغاز گردد، میتواند اثرگذاری بیشتری داشته باشد به ویژه اینکه میتواند از رشد بیش از حد آمیگدال مغز جلوگیری نماید.
ترجمه از:
حانیه صیادی، دانشجوی دکتری روانشناسی شناختی، دانشگاه شهید بهشتی
منبع:
Subcortical Brain Development in Autism and Fragile X syndrome: Evidence for Dynamic Age-and Disorder-Spesific Trajectories in Infancy: Mark D. Shen ,et al