اتیسم به عنوان یکی از پیچیده‌ترین اختلالات عصبی-رشدی، تاثیرات عمیقی بر توانایی‌های اجتماعی و ارتباطی افراد می‌گذارد. یکی از جنبه‌های مهم این اختلال، مشکلات مرتبط با درک چهره و تعاملات اجتماعی است. مطالعه‌ای که به تازگی انجام شده، به بررسی نحوه رشد این توانایی‌ها در کودکان دارای اتیسم از ۳ ماهگی تا ۷ سالگی پرداخته است. با تهران اتیسم همراه باشید تا ببینیم آیا تشخیص اتیسم قبل از ۲ سالگی ممکن است!؟
هدف مطالعه
این پژوهش طولانی‌مدت به بررسی چگونگی رشد توانایی‌های درک چهره و شناخت اجتماعی در کودکان مبتلا به اوتیسم در طول ۷ سال اول زندگی پرداخته است. این دوره زمانی به دلیل رشد سریع مغز و شکل‌گیری مهارت‌های اجتماعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
روش مطالعه در این پژوهش به شرح زیر است:
گروهی از نوزادان از ۳ ماهگی تا ۷ سالگی به صورت دوره‌ای مورد ارزیابی قرار گرفتند. محققان با استفاده از ابزارهای مختلف، از جمله تست‌های رفتاری و تکنیک‌های ردیابی چشمی، توانایی درک چهره و شناخت اجتماعی کودکان را ارزیابی کردند. همچنین، مقایسه‌هایی بین کودکان مبتلا به اوتیسم و کودکان بدون این اختلال صورت گرفت تا تفاوت‌های کلیدی شناسایی شوند.
نتایج پژوهش: آیا می‌توان تشخیص اتیسم را زودتر انجام داد؟
نتایج این پژوهش طولانی‌مدت که به روشن کردن چگونگی رشد توانایی‌های شناخت اجتماعی و درک چهره در کودکان دارای اوتیسم پرداخته است بطور خلاصه به شرح زیر است:
کاهش توجه به چهره‌ها از سنین پایین: کودکان مبتلا به اوتیسم از همان دوران نوزادی، به ویژه در ۳ ماهگی، تمایل کمتری به توجه به چهره‌های انسانی نشان می‌دهند. این کاهش توجه در طول رشد کودک ادامه دارد و می‌تواند به طور مستقیم بر توانایی آنها در تعاملات اجتماعی تاثیر بگذارد. این کودکان کمتر به بخش‌هایی از صورت مانند چشم‌ها توجه می‌کنند که برای تفسیر احساسات و حالات چهره بسیار مهم است.
ضعف در شناسایی و تفسیر احساسات: کودکان دارای اتیسم نه تنها کمتر به چهره‌ها توجه می‌کنند، بلکه در شناسایی و تفسیر احساسات از طریق حالات چهره نیز دچار مشکل هستند. برای مثال، ممکن است نتوانند به درستی احساسات مختلفی مانند خوشحالی، ناراحتی یا ترس را از روی چهره افراد تشخیص دهند. این مشکلات باعث می‌شود که این کودکان در ایجاد روابط اجتماعی موثر با دیگران با چالش‌های بیشتری مواجه شوند.
عدم پیشرفت قابل توجه در گذر زمان: برخلاف کودکان غیر دارای اوتیسم که توانایی‌های شناخت اجتماعی و درک چهره آنها به مرور زمان بهبود می‌یابد، کودکان دارای اتیسم پیشرفت قابل توجهی در این مهارت‌ها از خود نشان نمی‌دهند. این موضوع نشان می‌دهد که نیاز به مداخلات زودهنگام و موثر برای کمک به این کودکان جهت بهبود توانایی‌های اجتماعی‌شان وجود دارد.
تفاوت‌های فردی در کودکان دارای اتیسم: نتایج همچنین نشان می‌دهد که همه کودکان دارای اتیسم به یک شکل این مشکلات را تجربه نمی‌کنند. برخی از آنها ممکن است توانایی‌های نسبتا بهتری در زمینه‌های خاصی از درک چهره داشته باشند. این تنوع در علائم و توانایی‌ها تاکید می‌کند که اوتیسم یک طیف است و هر کودک ممکن است نیازهای خاص خود را داشته باشد.
ارتباط با سایر مشکلات شناختی و اجتماعی: کاهش توانایی‌های درک چهره و شناخت اجتماعی در کودکان دارای اتیسم به نظر می‌رسد که با سایر مشکلات اجتماعی و ارتباطی مرتبط باشد. این مشکلات ممکن است تاثیرات بلندمدتی بر رشد اجتماعی، توانایی‌های زبانی و حتی تحصیلی این کودکان داشته باشد.
اهمیت این نتایج برای مداخلات درمانی چیست؟
یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهند که مداخلات زودهنگام برای بهبود توانایی‌های درک چهره و تعاملات اجتماعی در کودکان دارای اتیسم حیاتی است. با شناسایی این مشکلات در سنین پایین، والدین و متخصصان می‌توانند از روش‌های آموزشی و درمانی خاصی مانند تمرینات توجه به چهره، بهبود توانایی شناسایی احساسات و استفاده از بازی‌ها و تمرینات اجتماعی بهره بگیرند.
این نتایج همچنین تاکید می‌کنند که مداخلات باید فردی‌سازی شوند، زیرا هر کودک دارای اتیسم ممکن است نیازهای منحصربه‌فردی داشته باشد.
هرچند هنوز نمی‌توان اتیسم را قبل از دو سالگی با قطعیت تشخیص داد اما نتایج این مطالعه و مطالعات دیگر نشان می‌دهد که با بررسی برخی از نشانه‌ها می‌توان به وجود اتیسم مشکوک شد و آموزش را از سنین کمتر آغاز نمود.
اگر برخی از نشانه‌ها در کودک شما را نگران کرده پیشنهاد می‌کنیم از خدمات غربالگری اتیسم مرکز تهران اتیسم استفاده کنید. این خدمات رایگان و بصورت هوشمند و آنلاین انجام می‌شود.
منبع: +
گردآوری و ترجمه: رسولی رحمتی
بازبینی و ویرایش: دکتر محمد کیانی