ربات‌های اجتماعی به عنوان ابزارهایی که در سال‌های اخیر مورد توجه محققین قرار گرفته‌اند، در زمینه‌های گوناگونی در حال گسترش هستند. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که تعامل انسان-ربات می‌تواند کاربردهای گسترده و متنوعی در زمینه مداخلات درمانی برای کودکان با اختلالات رشدی، از جمله اختلالات طیف اتیسم داشته باشد. کودکان مبتلا به اتیسم دارای سه دسته عمده نارسایی، یعنی نارسایی در تعامل اجتماعی، برقراری ارتباط و رفتارهای تکراری هستند. به دلیل اهمیتی که تشخیص زودهنگام و درمان مستمر این اختلال دارد، هدف این پروژه طراحی یک ربات به منظور کمک به غربالگری و درمان اتیسم، به ویژه استفاده در گفتاردرمانی است. به دلیل علاقه کودکان به حیوانات، زیبایی و قابلیت صحبت کردن طوطی، رباتی به شکل طوطی طراحی و ساخته شد که توسط دو موتور قادر به حرکت دادن بدن، چشم‌ها و نوک است. برای افزایش جذابیت ربات، صدای انسان به صدای طوطی شبیه‌سازی شد. سپس به منظور تحریک دیداری و شنیداری کودکان، با استفاده از نظام استاندارد DSM-IV-TR، ویژگی‌های ربات را به سه دسته‌ی حرکتی، کلامی و ادراکی تقسیم کردیم. در نهایت، تعاملات دو گروه کودکان مبتلا به اتیسم و کودکان عادی با ربات نشان داد که ربات توجه اکثر کودکان را به خود جلب کرده است و با در نظر گرفتن ساختار مناسب، می‌تواند در درمان اتیسم مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این تعامل کودکان مبتلا به اتیسم، تفاوت‌های عمده‌ای با کودکان عادی در طول مدت توجه به ربات، رفتارهای تکراری و متفاوت بودن نوع بازی با ربات داشت، بنابر این ویژگی‌ها با دقت بیش از ۹۰ درصد موفق به جداسازی کودکان عادی از کودکان مبتلا به اتیسم شدیم.
افراد
پگاه سلیمان ( pegahsoleiman@gmail.com)
آزمایشگاه رباتیک پیشرفته و سیستم‌های هوشمند – دانشگاه تهران
سهیل صالحی
آزمایشگاه رباتیک پیشرفته و سیستم‌های هوشمند – دانشگاه تهران
مرتضی قوامی
آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی – دانشگاه تهران