در مطلب پیشین در مورد چالش‌های شانه زدن و کوتاه کردن موی کودکان دارای اتیسم صحبت کردیم و دلایل اینکه چرا تجربه کوتاه کردن مو برای بسیاری از این کودکان تجربه بسیار ناراحت کننده‌ای ایست توضیح دادیم. پیشنهاد می‌کنیم ابتدا آن مطلب را مطالعه کنید.
در این مطلب راهکارهای مفید و مرحله به مرحله‌ای را برای شانه زدن و کوتاه کردن موی کودکان دارای اتیسم ارائه خواهیم داد.
راهکارها و پیشنهادها برای شانه زدن موی کودکان دارای اوتیسم
- با جملات کوتاه واضح و ساده با فرزندتان حرف بزنید و از او بخواهید کار مربوطه را انجام دهد. به طور مثال جلوی سرت را شانه بزن! اگر فرزندتان می‌تواند این کار راه انجام دهد به او کمک نکنید و بعد از تمام شدن این کار او را تشویق کنید.
- اگر فرزندتان قادر به انجام فعالیت نبود با کمک فیزیکی و با گرفتن دست او را هدایت کنید و به او کمک کنید تا بتواند کار شانه زدن را انجام دهد و به تدریج میزان کمک تان را کاهش دهید . دستور برای تمرین این فعالیت: “شونه کن”.
- مطمئن شوید کودک حالت به هم ریخته مو را می‌داند و متوجه می‌شود که هر روز صبح باید موهایش را در یک مکان مناسب مثل حمام یا اتاق خاص شانه بزند و هنگام شانه زدن راه نمی‌رود و برس یا شانه را از قسمت مناسب آن( دسته برس یا شانه) می‌گیرد.
- اول به کودکتان مفهوم شانه و کاربرد آن را آموزش دهید و بعد به آموزش گام به گام مراحل بپردازید.
- این کار را جلوی آیینه انجام دهید و کودک را رو به روی آیینه روی صندلی بنشانید و موهای او را به دو بخش تقسیم کنید یک بخش از موهایش را شانه بزنید از قسمت راست سر از بالا به پایین شانه را روی سر حرکت دهید و از او بخواهید تا بخش دیگر را خودش شانه بزند.
- توجه کودک را به این نکته جلب کنید تا شانه را به تندی از وسط مو نکشد.
- از طریق کارت‌های تصویری، نمایش یا عروسک آموزش را شروع کنید و سپس به صورت واقعی با کودک انجام دهید.
- شانه زدن و مرتب کردن مو را می‌توانید از طریق شعر یا داستان به کودک خود آموزش دهید.
- هنگامی که موهای خودتان را شانه می‌زنید از کودک خود بخواهید تا او هم همراه شما باشد توجه کند و این کار را با بازی همراه کنید.
- از شانه یا برس مناسب برای کودکتان استفاده کنید برای مثال بهتر است که شانه دندانه‌های سرگردی داشته باشد تا هنگام شانه زدن باعث خراشیدن پوست سر نشود.
- اگر جنس موهای فرزندتان به گونه‌ای است که گره در آن ایجاد می‌شود از اسپری‌های گره مو استفاده کنید تا هنگام شانه زدن موهای کودک کشیده نشود.
- زمان و مکان مناسب شانه زدن را آموزش دهید و تمرین کنید همچنین به نکات بهداشتی بعد از شانه زدن همچون تمیز کردن برس یا شانه انداختن موهای اضافه در سطل زباله و گذاشتن شانه در جای مناسب خود توجه داشته باشید و با کودک خود تمرین کنید.
چک لیست شانه زدن مو در کودکان دارای اوتیسم
این چک لیست به شما کمک خواهد کرد که بدانید از کدام بخش آموزش‌ها را شروع کنید. منظور از کمک در این بخش این است که دست او را می‌گیرید تا با کمک شما این کار را انجام دهد یا به او مرحله به مرحله می‌گویید که چه کاری انجام دهد یا اینکه ۸۰ درصد فعالیت را شما برای او انجام می دهید و بخش باقیمانده را خودش با راهنمایی شما تکمیل می‌کند.
توجه داشته باشید که کوتاه، واضح و ساده با فرزندتان حرف بزنید و از او بخواهید کار مربوطه را انجام دهد به طور مثال: “جلوی سرت را شانه بزن!” اگر فرزندتان می‌توانداین کار راه انجام دهد به او کمک نکنید.
رفتن به آرایشگاه و کوتاه کردن موی کودک دارای اوتیسم
یکی از مباحث مربوط به مرتب کردن مو رفتن به آرایشگاه است. این فرایند برای کودک ممکن است بخاطر مباحثی که در مطلب نخست بحث بیان شد دچار آشفتگی شود.
به همین منظور برای موفقیت در این بخش و حضور در سالن‌های آرایش گام‌های زیر پیشنهاد می‌شود.
- پیش از رفتن به آرایشگاه از طریق کارت‌های تصویری یا دیدن فیلم‌های مرتبط فرزند خود را از لحظه ورود به آرایشگاه و نحوه نشستن و فرایند کوتاه کردن مو آماده کنید. بدین ترتیب کودک می‌تواند پیش‌بینی کند که در هر مرحله چه اتفاقی برای او خواهد افتاد.
- از طریق نقش بازی کردن با استفاده از عروسک نحوه کوتاه کردن مو را با یکدیگر تمرین کنید به این صورت که شما آرایشگر کودک هستید و میخواهید موهایش را کوتاه کنید.
- اکثر کودکان از ماشین اصلاح به خاطر لرزش و صدای آن می‌ترسند بنابراین قبل از استفاده از ماشین اصلاح آن را به کودک نشان دهید و بگذارید لرزش آن را لمس کند.
- با مدیریت سالن صحبت کنید تا در صورت امکان بتوانید فرزند خود را با محیط آشنا کنید.
- زمان‌هایی که سالن مشتری کمتری دارد و شلوغ نیست مثلا اول وقت یا اخر وقت به آرایشگاه بروید این کار باعث می شود تا از معطل شدن کودک و بهم ریختگی او جلوگیری شود.
- وسایل و فعالیت‌های مورد علاقه کودکتان کتاب، ماشین یا عروسک، اسباب بازی را به همراه داشته باشید تا کودک با آن سرگرم باشد.
ما در مرکز تهران اتیسم انواع روش‌ها و مهارت‌های خودیاری را به کودکان دارای اتیسم می‌آموزیم. اگر بعد از استفاده از راهکارهای بیان شده همچنان شانه زدن یا کوتاه کردن مو برای کودک شما دارای چالش است می‌توانید از خدمات تخصصی مرکز تهران اتیسم بهره بگیرید.
جمع آوری مطلب: حدیثه طوقی
منابع:
مهارت شانه کردن و ناخن گرفتن راهنمای عملی جهت آموزش مهارت های خودیاری ویژه خانواده ها؛ محمد علی میری /مینا عمادی زاده
مهارت های خودیاری پیشرفته؛ دکتر مختار ملک پور