منظور از مهارتهای خودیاری در اتیسم یا بطور کلی فعالیت های خودیاری در همه کودکان، کارهایی است که کودک باید بتواند برای رفع نیازهای شخصی خود انجام دهد مثل پوشیدن لباسها، کفش و جوراب، شستن دست و صورت، مسواک زدن و حمام کردن (نظافت شخصی)، بستن دکمهها، بند کفش، دستشویی رفتن و به طور کلی فعالیتهای مربوط به خود.
یادگیری مهارتهای خودیاری یکی از مهم ترین جنبههای آموزش کودکان دارای اتیسم و غیر اتیسم است، چرا که برای ورود به زندگی اجتماعی و استقلال شخصی هر فرد، ورود به مدارس و دیگر فعالیتهای اجتماعی لازم و ضروری است.
آموزش مهارتهای خودیاری باید از چه زمانی شروع شود؟
کودکان طیف اتیسم به دلیل ضعف در یادگیری پایه، عدم دقت، ضعف در مهارتهای تقلیدی، مشکلات حسی و حرکتی و… در یادگیری و کسب استقلال در مهارتهای خودیاری با مشکلات فراوانی روبهرو هستند. لذا برای این طیف از کودکان آموزش مهارتهای خودیاری اهمیت بسیاری دارد.
آموزش مهارتهای خودیاری برای این کودکان باید از سنین پایه که سن طلایی کودک برای کسب مهارتهای گوناگون هست صورت پذیرد و هرچقدر کودک در طیف شدید این اختلال باشد زمان و تمرین بیشتری نیاز است تا نتیجه مطلوب حاصل گردد.
کارهایی که کودک برای رفع نیازهای شخصی خود بدون کمک دیگران میتواند انجام دهد نمونهای از مهارتهای خودیاری است.
چرا آموزش خودیاری اهمیت دارد؟
آموزش مهارت خودیاری و در اولویت قرارداد آن برای کودکان با شرایط ویژه بخصوص کودکان دارای اتیسم میتواند بسیار مهم و ضروری باشد زیرا شرایط را برای ورود این کودکان به زندگی در محیطهای اجتماعی فراهم میسازد.
برای آموزش مهارتهای خودیاری مانند تمامی موارد آموزشی میتوانیم آموزش را به سادهترین شکل ارائه دهیم تا کودک هم بتواند یاد بگیرد و هم در مراحل پیچیدهتر آموزش که نیاز به تمرین و تکرار بیشتری دارد با میل و رغبت بیشتری همکاری لازم را داشته باشد.
در آموزش مهارتهای خودیاری به کودکان دارای اتیسم قبل از شروع آموزش باید سطح توانمندی کودک مورد بررسی قرار گیرد . و اینکه ازلحاظ شناختی، حسی، حرکتی، توجه و تمرکز، واکنش به محیط اطراف و تمامی پیشزمینههای موردنیاز باید سنجیده شود. ضعف در هرکدام از موارد گفتهشده باید برطرف گردد تا کودک آمادگی لازم برای یادگیری مهارتهای خودیاری را کسب کند.
در تهران اتیسم مجموعهی متنوعی از مهارتهای خودیاری در قالب کلاسهای تک نفره یا گروهی ارائه میشود. برای آشنایی بیشتر میتواند به صفحه خدمات تهران اتیسم مراجعه کنید و همچنین بخش دورهها و کارگاهها را مرور کنید.