خبرها و تازه‌ها

طبق روال گذشته، مرکز تهران اتیسم،  روز جهانی اتیسم را با سه گروه برنامه طی ۱۰ روز  (از ۱۳ تا ۲۳ فروردین ماه ۱۳۹۸) گرامی می دارد:

۱. برنامه ها با بزرگداشت روز جهانی اتیسم در طبیعت در روز ۱۳ فروردین آغاز می شود. در این روز، ده ها اکیپ از مربیان مرکز در پارکهای اقصی نقاط ایران به اطلاع رسانی(توزیع برشور، هدایا و…)می پردازند و از فعالیت های خود عکس می گیرند. عکس ها به اشتراک گذاشته می شود. سپس مسابقه عکس برگزار می شود و به برترین عکس ها جوایزی تعلق می گیرد.

یکی از عکس های برنده در مراسم سال ۱۳۹۷

۲.  دومین بخش از برنامه ها، حضور در رسانه است که بین ۱۴ تا ۲۲ فروردین ۱۳۹۸ برگزار می شود. در طول این مدت، برنامه های متعدد رادیو و تلویزیونی اجرا می شود یا در مطبوعات مکتوب می گردد.

تصویری از یکی از برنامه های تلویزیونی سال ۱۳۹۷ (در دهه بزرگداشت روز جهانی اتیسم) 

۳. طبق سنوات گذشته، مراسم با برگزاری جشنی در یکی از مراکز فرهنگی با شرکت خانواده ها و افراد موثر در حوزۀ اتیسم برگزار می شود

سخنرانی سرکار خانم دکتر ناهید خداکرمی در مراسم پایانی دهۀ بزرگداشت رور جهانی اتیسم  در سال ۱۳۹۷

کودکانی که از سنین بسیار پایین روزی چندین ساعت در معرض مستقیم وسایل دیجیتال بوده اند، فرصت تعامل با مادر یا مراقب را از دست داده و تجربیات غنی محیطی را که برای رشد بهنجار دستگاه عصبی ضروری است، دریافت نمی‌کنند. همچنین، استفاده افراطی کودکان از وسایل دیجیتال با افزایش احتمال خطر ابتلای به اضافه وزن و چاقی، تغییر در عادات غذایی و الگوی خواب، تغییرات ساختاری در مغز، تاخیرهای حرکتی و زبانی، ضعف در دامنه واژگان، هوش کلامی، کارکردهای اجرایی و همچنین مشکلات هیجانی، ارتباطی، اجتماعی و رفتاری همراه است.
مطالعات اخیر نشان داده اند که مواجهه افراطی خردسالان با وسایل دیجیتال می تواند سبب بروز علائم شبه اًتیسم در خردسالان شود. در واقع، در سنین حساس رشد مغز و انعطاف پذیری عصبی، خردسالان جذب محرک های فراوان صوتی و بصری وسایل دیجیتال می شوند و محرک های اجتماعی اطرافشان را از دست می دهند. با رشد کودک در بافتی غیر ارتباطی، مدارهای مغزی مربوط به دریافت و پردازش محرک های غیر اجتماعی تحول می یابد و از این طریق اختصاصی شدن مغز در مدارهای غیرارتباطی مانع از توجه کودک به محرک های اجتماعی و تحول مدارهای اجتماعی مغز خردسالان می شود. در واقع، مواجهه طولانی مدت خردسالان با وسایل دیجیتال (دایه گری دیجیتالی) در دوره های حســاس رشد به مثابه محرومیت اجتماعی، بازسازماندهی پیوندهای ساختاری و کارکردی مغز خردسالان را دچار انحراف می‌کند و باعث بروز نقص در تعاملات اجتماعی و کلام و رفتارهای تکراری و کلیشه ای می شود.
با توجه به این موارد، در دانشگاه شهیدبهشتی مطالعه ای با هدف بررسی اثربخشی غنی سازی ارتباط والد-کودک و حذف وسایل دیجیتال از زندگی خردسالان بر رفتارهای شبه اتیسم و فعالیت مغزی ۱۲ کودک زیر ۴ سال که بیشتر از نیمی از ساعات بیداری خود را در معرض وسایل دیجیتال بوده اند، انجام شد.
نتایج این مطالعه نشان داد که پس از دو ماه تعامل فشرده والدین با کودکان، علائم شبه اتیسم آنان به‌طور معنی داری کاهش یافته و فعالیت امواج مغزی آنان خصوصا در نواحی پیشانی مغز دستخوش تغییرات معنی داری شده است که با بهبود در مهارت های ارتباطی همسو است.
یافته های این مطالعه لزوم تعاملات انسانی در سال های اولیه و اجتناب از استفاده وسایل دیجیتال توسط خردسالان و سبک زندگی فقیر از نظر ارتباطی را نشان می دهد.

در این پژوهش فرض بر این است که تغییرات اپی ژنتیکی پس از تولد ناشی از شرایط محیطی ، به ویژه در کودکان مستعد، می تواند با اثر بر رشد و تکامل صحیح مغز در اوایل زندگی سبب بروز طیف اختلالات اتیسم گردد. از جمله این عوامل می توان به نقش عدم تعاملات مناسب بین مادر و فرزند در دوره ی حساس پس از تولد اشاره نمود. در این دوره ی حساس تغییرات فیزیولوژیکی خاصی در سیستم اعصاب مرکزی رخ می دهد که بر روی کارکرد مغز و بروز رفتارها در دوره های بعدی زندگی تاثیرات قابل توجهی دارد.

با توجه به ناشناخته بودن این اختلال و محدودیت های اخلاقی مطالعات انسانی، انجام مطالعات حیوانی جهت بررسی علل و راه کارهای درمانی ضروری می باشد. در حال حاضر در آزمایشگاه عصب تحولی پژوهشکده علوم شناختی و مغز دانشگاه شهید بهشتی، یک تیم پژوهشی با افراد مختلف متخصص در زمینه های روانشناسی بالینی، روانپزشکی و علوم اعصاب با همکاری دانشگاه آرهوس دانمارک تشکیل شده است که در حال انجام مطالعات حیوانی در زمینه بررسی علل و روش های درمانی محیطی و دارویی ممکن برای اختلال طیف اتیسم هستند. در این راستا پروژه ای تعریف شده است که براساس آن، اثر جدایی از مادر در دوران شیرخوارگی در ایجاد رفتارهای شبه اتیسم در موش ها بررسی شد.

 بدین منظور بچه موش ها در زمان شیرخوارگی روزانه ۳ ساعت تحت جداسازی از مادر قرار گرفتند. در سن نوجوانی اثر جداسازی از مادر بر ایجاد رفتارهای شبه اتیسم و همچنین ساختار مغز با استفاده از مطالعات ۳ بعدی استرئولوژی بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که موش هایی که تحت جداسازی از مادر قرار گرفته بودند در مقایسه با موش هایی که به طور طبیعی بزرگ شدند، رفتارهای شبه اتیسم از جمله نقص در رفتار اجتماعی و رفتارهای تکراری بروز دادند. مطالعه ساختار مغز نشان داد که ناحیه هیپوکمپ مغز موش های شبه اتیسم نسبت به گروه نرمال به طور چشم گیر بزرگ تر بود. نتایج این مطالعه نشان دهنده اثر عوامل محیطی بویژه تعامل صحیح والد-کودک در رشد مغز در سال های اول زندگی و پیامدهای رفتاری آن در ایجاد اختلالات عصب-رشدی مانند اتیسم است. در ادامه این پروژه اثرات درمان دارویی و محیطی بر این رفتارهای شبه اتیسم حاصل از جداسازی از مادر در موش ها در حال بررسی است. امید است که گامی در راستای شناخت و درمان این اختلال برداشته شود.

افراد

1. منیره منصوری
2. حمیدرضا پوراعتماد
3. مریم اردلان
4. گریگرز وگنر
5. مهرداد روغنی