خواندنی‌ها

شما به احتمال زیاد در مورد کج خلقی و فروپاشی در اتیسم مطالبی خوانده‌اید. یا آن‌ها در در کودک دارای اتیسم خود تجربه کرده اید. اگرچه ممکن است فروپاشی حسی در اتیسم و کج‌خلقی شبیه به هم به نظر برسند، اما کج‌خلقی و فروپاشی حسی اساساً متفاوت هستند.

به عنوان والدین، ما معمولاً می‌توانیم تشخیص دهیم که چه زمانی کودکمان عصبانی یا کج‌خلق می‌شود. معمولاً شنیدن کلمه “نه” باعث تحریک آن‌ها شده و ناگهان تبدیل به یک موجودی با صورت قرمز و چشم‌های وحشی می شوند که نشان می‌دهد از وقوع چنین شرایطی عصبانی شده‌اند. اما مورد دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند آن‌ها را وادار به انجام چنین عملی کند، و آن یک فروپاشی حسی است. فروپاشی‌ها یا بحران‌ها معمولاً از یک منبع کمتر مستقیم می‌آیند. اما چگونه می‌توان بین این دو تمایز گذاشت؟ 

دکتر فران والفیش، روان‌درمانگر خانواده و روابط می‌گوید: «برای والدین و بسیاری از متخصصان بسیار دشوار است که بین فروپاشی حسی و کج‌خلقی تفاوت قائل شوند». 

کج‌خلقی به یک خواسته یا نیاز مربوط می شود. به عنوان مثال اگر کودک شما احساس می‌کند که نیاز دارد ۵ دقیقه بیشتر بازی کند، اما زمان حمام او فرا رسیده‌است، احتمالاً کج‌خلق یا عصبانی می‌شود و سعی می‌کند کار خود را ادامه دهد. اما فروپاشی حسی اغلب واکنشی به یک موقعیت است. مثلا اگر در یک فروشگاه شلوغ هستید و کودک شما بدون دلیل یا به صورت غیر منتظره کنترل احساسات خودش رو از دست دهد این احتمالا یک فروپاشی حسی است.

به گفته دکتر والفیش، سه راه اصلی برای تشخیص تمایز بین کج‌خلقی و فروپاشی حسی وجود دارد که عبارتند از:

• شدت
  شکی نیست که کج‌خلقی‌ها می‌توانند شدید باشند، اما بچه‌ها معمولاً در هنگام عصبانیت سطحی از آگاهی دارند. کج‌خلقی ممکن است شامل جیغ زدن، پا زدن یا ضربه زدن برای به دست آوردن هر چیزی که می‌خواهند باشد. به طور مشابه، بحران‌ها یا فروپاشی‌ها هم ممکن است همانگونه باشد، فروپاشی از شدت بالا شروع می شوند و به تشدید ادامه می‌دهند.

• مدت زمان
  مدت زمانی که فروپاشی کودک به طول می‌انجامد تا او آرام شود. کودکی که عصبانی یا کج‌خلق می‌شود، اگر متوجه شود که آن چیزی که می‌خواهد را نمی‌تواند بدست آورد ممکن است نسبتاً سریع رفتار وی متوقف شود. اگر رفتار وی را نادیده بگیرید و رفتار نیز خاموش شود، احتمالاً با یک کج‌خلقی روبرو هستید. فروپاشی ها احتمالاً آرام کردن کودک را دشوارتر می‌کند. ممکن است لازم باشد آن‌ها را از چیزی که باعث تحریک بیش از حد می شود دور کنید (کودک را از فروشگاه خارج کنید) تا آرام شوند. 

• فرکانس تکرار
  اینکه آیا کج خلقی برای مدت طولانی ادامه دارد یا خیر. کج خلقی، به ویژه در کودکان خردسال، رایج است. آن‌ها از این روش به عنوان راهی برای آزمودن مرزهایی که والدین برایشان گذاشته‌اند استفاده می کنند. این احتمال وجود دارد که اگر آن‌ها چهار بار به خواسته خود نرسند، حداقل دو بار از این موارد به کج‌خلقی وی ختم شود. این در حالی است که فروپاشی‌ها چندان هم مکرر نیستند.
  

چه شما با یک عصبانیت مواجه شوید یا یک بحران، داشتن برنامه‌ای برای مدیریت آن برای والدین نکته کلیدی است. به رسمیت شناختن احساسات کودکان مهم ترین چیز است. با کج‌خلقی، شما همیشه می‌خواهید در به انجام رساندن خواسته خود قاطع باشید. به این ترتیب، کودکان در نهایت یاد می‌گیرند که کج‌خلقی راه مؤثری برای رسیدن به آنچه می‌خواهند نیست.

فروپاشی‌ها اغلب به مراقبت ملایم‌تری نیاز دارند. از آنجایی که بچه‌ها کنترلی بر بحران ندارند، از آن‌ها بخواهیم که نفس عمیق بکشند تا زمانی که آرام شوند، یا آن‌ها را به فضای امنی انتقال دهیم.

در این مطلب درباره کج خلقی و فروپاشی در اتیسم خواندید، در مطالب آینده ۴ نکته برای مدیریت کج خلقی فراخواهید گرفت.

ترجمه از حانیه صیادی

یادگیری توالت ممکن است برای بعضی از کودکان به ویژه کودکان دارای اختلال طیف اتیسم دارای چالش‌هایی باشد. خانواده‌ها نیز به دلیل کم تجربگی ممکن است به این مشکلات دامن بزنند. برای آموزش توالت کودک دارای اتیسم توجه به نکات زیر به شما کمک می‌کند تا در این مرحله از رشد کودک با اطمینان بیشتری گام بردارید.

۱- ارزیابی سن عقلی کودک

۲- توانایی فیزیکی کودک در نشستن و نگه داشتن بالاتنه بصورت راست

۳- داشتن سطحی از آگاهی در جهت بیرون آوردن لباس قبل از رفتن به توالت

۴- عدم وجود شرایط پزشکی خاص مثل یبوست و دفع دردناک

۵- تغییر رفتار کودک به هنگام خیس و کثیف شدن پوشک و لباس

برای آموزش توالت کودک دارای اتیسم سن کودک نباید کمتر از ۱۸ ماه باشد و باید سطح رشد عقلی وی ارزیابی شود و کودکان کمتر از ۳ سال نباید در معرض آموزش توالت قرار گیرند. خشک و تمیز ماندن به مدت دو ساعت و در جریان خواب نیم روزی و خواب شبانه و داشتن ساعات منظم دفع از جمله توانایی های فیزیکی کودک به شمار می‌آیند.

اگر تصور می‌کنید کودک شما در هرکدام از این مراحل دارای مشکلاتی است می‌توانید از مرکز تهران اتیسم کمک بگیرید. در مجموعه خدمات مرکز تهران اتیسم خدمات آموزش توالت کودکان دارای اتیسم نیز ارائه می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با تلفن مرکز تماس حاصل نمایید.

شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که آیا ممکن است من اتیسم داشته باشم؟ 

افرادی که دچار اختلال اتیسم با عملکرد بالا هستند معمولا توانایی‌های شناختی و زبانی عادی دارند اما با ارتباطات اجتماعی و هماهنگی با اجتماع به طرق مختلف مشکل دارند. همچنین مواردی مانند حساسیت مفرط به سر و صدا، نور، بوها، رنگ‌ها، مزه و حتی تماس‌های فیزیکی از جمله مواردی است که می‌توان در این افراد مشاهده نمود.

موارد زیر مثالهایی است که ممکن است نشان دهنده قرار داشتن در طیف اتیسم باشد:

• این افراد توانایی محدودی در درک زبان بدن، تغییر تُن صدا، درک طرز تفکر دیگران و حتی نشان دادن واکنش احساسی مناسب به رفتارهای دیگران دارند.
• افرادی که دچار اختلال اتیسم با عملکرد بالا هستند با یک تُن صدای خاص که معمولا بلند هم هست صحبت می‌کنند و در این حین تُن صدا را تغییر نمی‌دهند
• دشواری در پیش بینی کارهایی که دیگران در اجتماع انجام می‌دهند؛ مثلا شوخ طبعی، رفتارهای رمانتیک، سرد بودن و خشم دیگران را به سختی متوجه می‌شوند.
• ایستادن در نزدیکی افراد، زمانی که در حال صحبت با آنها هستند.
• مشکل در برقراری ارتباط چشمی. مثلا زمانی که با کسی صحبت می‌کنند ترجیح می‌دهند به صورت و چشم‌های او نگاه نکنند.
• صحبت کردن بدون توقف در مورد یک موضوع خاص بدون اینکه احساس کند شنونده به حرف‌های او توجه نمی‌کند.
• کمبود همدلی و درک اینکه دیگران به چه چیزی فکر می‌کنند.
• این افراد در درک و نشان دادن هنجارها و علائم اجتماعی و نشانه‌ها مشکل دارند.
• لباس پوشیدن به صورت نامناسب.
• عدم انعطاف. مثلا آنها مایلند برنامه روزانه یکسانی را هر روز تکرار کنند. آنها نیاز دارند بدانند بعدا دقیقا چه اتفاقی می‌افتد و مطابق هر روز به آن اتفاق پاسخ دهند. مثلا مایلند هر روز یک غذای خاص بخورند و کارهای روزانه یکسانی را انجام بدهند.
• تمرکز شدید بر روی یک موضوع خاص که معمولا به این موضوع علاقه دارند.
• تحرکات هیجانی که معمولا شامل پریدن منظم، پچ پچ کردن، هم همه کردن، یا بازی کردن با پاهای آویزان خود.

کودکان با اختلال طیف اتیسم همراه با عملکرد بالا ترجیح می‌دهند زودتر به مراحل بالاتر زندگی برسند اما با بزرگ شدن خود علائم اختلال را نشان می‌دهند؛ آن هم زمانی که انتظار می‌رود یاد بگیرند چگونه در اجتماع زندگی کنند، در مکالمات خود موفق باشند، با چالش‌های حسی به خوبی برخورد کنند و روابط اجتماعی خود را کنترل کنند. در واقع در هنگامی که کودک کمی بیشتر در اجتماع قرار می‌گیرد علائم اتیسم را نشان می‌دهد.

برخلاف اکثر سطوح اختلال طیف اتیسم با عملکرد بالا معمولا در کودکان مسن‌تر و حتی نوجوانان راحت‌تر تشخیص داده می‌شود.

– آرزو بصیری
مربی کار با کودک دارای اتیسم

علائم هشدار دهنده اتیسم تا قبل از یک سالگی در کودکان چیست؟ 

در این متن با این علایم تا قبل از یک سالگی کودک آشنا خواهید شد. مشاهده هر گونه از این علائم مبنی بر وجود قطعی اختلال اتیسم نیست بلکه در صورت بروز چنین نشانه‌هایی نیاز است که رفتار کودک توسط پزشک متخصص ارزیابی دقیقتر گردد تا شک و شبهه ای باقی نماند.

علائم هشدار دهنده اتیسم تا سن ۳ ماهگی

• عدم واکنش متناسب در مواجهه با شنیدن صدای بلند و بی‌توجهی به شنیدن صدای مادر
• عدم تعقیب چشمی اشیا یا افراد در حال حرکت
• بی‌توجهی به گرفتن اشیا
• چهره‌ای بی تفاوت و عاری از هر گونه لبخند حتی در مواجهه با دیدن چهره والدین
• عدم تولید اصوات نا مفهوم مانند غان و غون
• عدم ‌تمایل به برقراری ارتباط با دیگران و بی اهمیتی نسبت به حرکات آنها
• بیماری هایی مانند تشنج و صرع

علائم هشدار دهنده اتیسم تا سن ۷ ماهگی

• بی تفاوتی نسبت به اتفاقات پیرامون
• عدم واکنش رفتاری نسبت به مشاهده محبت دیگران
• عدم تولید اصوات مانند صدای خنده و شادی
• عدم توجه به دیگران در زمان شنیدن اسم خود
• بی توجهی به گرفتن اشیا
• عدم تمایل به انجام بازی مانند “دالی موشه” و اجتناب از برقراری تماس چشمی

علائم هشدار دهنده اتیسم تا سن ۱۲ ماهگی

• عدم توانایی استفاده از مهارت های حرکتی حتی حرکت به صورت چهار دست و پا
• عدم استفاده از مهارت های زبانی حتی به صورت تک کلمه ای
• نقص در یادگیری و استفاده از مهارت‌های گفتاری
• به کار بردن عبارات و کلمات تکراری در زمان شرکت در گفت و گو های جمعی
• عدم بروز حرکات بدنی مانند تکان دادن بدن یا سر
• تمایل به انجام حرکات تکراری مانند تکان دادن سر و چرخش سر و…
• عدم اشاره به اشیا یا تصاویر پیرامون
• عدم توانایی برای ایستادن
• ناهماهنگی در عضلات بزرگ مورد نیاز برای دویدن و بالا رفتن از ارتفاع
• عدم هماهنگی در عضلات کوچکتر
• عدم پذیرش تغییرات در برنامه روتین

اختلال اوتیسم فقط بر مهارت‌های گفتاری و رفتاری کودکان تاثیر نمی‌گذارد بلکه بر عملکرد بسیاری از اندام‌های بدن نیز اختلال ایجاد می‌کند که اغلب پزشک متخصص برای کاهش درد و رنج آنان داروهایی را تجویز می کند از جمله:

• مشکلات گوارشی مانند نقص در هضم و بلع غذا
• بروز بیماری هایی مانند یبوست، اسهال و التهاب روده
• اختلالات خواب مانند تاخیر در به خواب رفتن و بیداری مکرر در طی شب

–  آرزو بصیری
مربی کار با کودک دارای اتیسم

اگر تصور می‌کنید کودک شما دارای علایمی است به بخش آیا کودک من اتیسم دارد؟ وارد شوید و پرسشنامه متناسب را رده سنی کودک خود را تکمیل نمایید.

جو جیمز یک عکاس خودآموخته و دارای اتیسم است که تصاویر خیره کننده‌اش باعث محبوبیت او در شبکه‌های اجتماعی شده است. او از توجهی که از عکس هایش دریافت کرده است به عنوان بستری برای گسترش آگاهی و درک در مورد اتیسم خود استفاده می کند که او آن را یک «ابرقدرت» توصیف می‌کند.

جو میگوید:”من می توانم از چیزهایی عکس بگیرم که دیگران نمی بینند. زیرا من به جهان متفاوت نگاه می کنم.”

او به دلیل اینکه دارای اتیسم است، توانایی به یاد آوردن چیزها را با جزئیات دقیق دارد و توضیح میدهد که این توانایی برای عکاسی او مفید است زیرا میتواند هزاران تصویر را در ذهن خود ذخیره کند. جو حافظه عکاسی (ایدتیک) خود را به عنوان “ابر قدرت” خود توصیف می کند زیرا به او این توانایی را می دهد که سریعتر از بسیاری از مردم اطلاعات را جمع آوری کند، همه چیز را در مورد موضوعی یاد بگیرد و سپس بر آن مسلط شود.

جو پس از استفاده از این ذخیره‌سازی عکس‌ها در ذهنش و مقایسه آن‌ها با چیزهایی که در زندگی واقعی می‌بیند (مانند زوایا و نور)، عکس‌هایش را طوری نشان می‌دهد که فکر می‌کند باید دیده شوند. “من چیزی را می بینم که دیگری نمی بیند”

جو در جوانی عملکرد بالایی نداشته، بیشتر اوقات ارتباط او غیرکلامی بود، وقتی صحبت می کرد با زمزمه یا لکنت بود و همچنین تیک داشت.

جو می گوید:
“من معتقدم که هر فرد دارای اتیسم توانایی هایی دارد که پنهان است و باید تشویق شود.”

جو دوست دارد اتیسم را یک ابرقدرت توصیف کند. او توضیح داد که جامعه ما بدون ذهن‌های درخشان افراد دارای اتیسم مثل قبل نخواهد بود. داروین، نیوتن، اینشتین، موتزارت، جیمز جویس، بیل گیتس و استیو جابز همه در طیف اتیسم قرار گرفته اند. از آنجایی که اتیسم در جامعه ما بسیار مورد انگ است، توانایی‌های درخشان افراد دارای اتیسم به اندازه کافی مورد تایید قرار نمی‌گیرد با این حال، جو مشتاق است روشن کند که «گفتن “ابرقدرت” به این معنی نیست که زندگی آسان است.

زندگی مرد عنکبوتی آسان نیست. زندگی او به دلیل قدرت فوق العاده‌اش از کار افتاده است. او نمی‌تواند یک زندگی عادی داشته باشد زیرا تصمیم می‌گیرد از قدرت فوق العاده خود برای چیزی شگفت انگیز استفاده کند. به همین دلیل آن را مقایسه می‌کنم.»

جو به همراه سگ خود که او را در سفرها همراهی می کند درواقع به نوعی به پت تراپی هم روی آورده است.

– گردآوری و ترجمه از نسیم عابدی، برای تهران اتیسم