مدیریت وب‌سایت

سیستم هوشمند ارزیابی مقدماتی اتیسم

بنا به نتایج تحقیقات در حوزه جهانی برای تشخیص و بررسی اوتیسم، میزان این بیماری در سطح جهان در حال افزایش است. از طرف دیگر، در زمینه‌ی تشخیص این چنین بیماری‌هایی متخصصین کمی در سطح کشور فعالیت می‌کنند و معمولا خانواده‌ها برای رفع نگرانی‌ خود در مورد فرزندانشان مجبور به منتظر ماندن به مدت طولانی می‌شوند و این زمان از دست رفته می‌تواند شانش درمان برای مبتلایان احتمالی را کاهش دهد. سیستم هوشمند طراحی شده در قالب یک وب سایت می باشد و از تمامی نقاط به راحتی قابل دسترس است. این سیستم می‌تواند با بررسی اطلاعات وارد شده و مطابقت آنها با تجربه‌های گذشته موارد مشکوک را تشخیص بدهد. برای این منظور والدین می بایست به سوالاتی که در بخش پرسشنامه به آنها نشان داده می شود پاسخ بدهند و پس از آن سیستم با استفاده از الگوریتم های به کار گرفته شده درصد احتمال ابتلا به اوتیسم را پیش بینی کرده و در اختیار والدین قرار میدهد. همچنین والدین می توانند از بین موسسات عضو در سیستم یکی را انتخاب کرده تا نتیجه پرسشنامه آنان در اختیار موسسه مربوطه نیز قرار بگیرد. بدین ترتیب این امکان وجود دارد تا در اسرع وقت، کودکان مشکوک به ابتلا به اوتیسم توسط عامل انسانی معاینه شوند و در صورت ابتلا، هر چه زودتر نسبت به درمان یا جلوگیری از پیشرفت سندروم آنها اقداماتی صورت گیرد.

 

تلاش محققان ایرانی برای ارتقای رابطه مادر با کودک اتیستیک

محققان دانشگاه شهید بهشتی در یک طرح تحقیقاتی تلاش کردند تا با ارائه آموزش‌هایی، ضمن افزایش حساسیت مادرانه نسبت به رفتارهای کودک اتیستیک، کیفیت رابطه‌ی مادر با کودک را بهبود بخشیده، نقش کلیدی مادر را در رشد روانی و یادگیری کودک نشان دهند.

دکتر پوراعتماد در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص طرح تحقیقاتی «افزایش حساسیت مادران نسبت به نیازهای کودکان اتیستیک خود» اظهار کرد: یکی از جنبه‌های رشد روانی بهنجار کودکان، دلبستگی و رابطه عاطفی میان مادر و کودک است. مهم‌ترین مولفه و ویژگی این دلبستگی، حساسیت‌ مادرانه است. به این معنی که مادر چه‌قدر نسبت به نشانه‌هایی که کودک ارسال می‌کند، توجه دارد و به درستی به آنها پاسخ می‌دهد.

عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی افزود: برای شکل‌گیری رابطه‌ای حساس میان مادر و کودک، باید کودکی داشته باشیم که بتواند علائم (بیان نیازها) طبیعی را نشان دهد و از سوی دیگر مادر نیز به اندازه کافی بتواند به این علائم پاسخ دهد.

پوراعتماد تصریح کرد: گاهی ممکن است یکی از طرفین (کودک یا مادر) نارسایی و مشکلاتی داشته باشد که نتواند پیام‌ها را به درستی انتقال یا دریافت کند.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: یکی از شرایطی که باعث می‌شود مادر نتواند متوجه علائم ارسالی کودک شود، اختلال اتیسم است. در این اختلال، توانایی کودک برای برقراری روابط اجتماعی، با مشکلاتی همراه است. این نقایص بر روی رابطه او با مادر نیز تاثیر گذاشته و کودک نمی‌تواند به صورت طبیعی نیازها و خواسته‌های خود را بروز دهد. برای مثال اگر کودک دارای اتیسم، توانایی تکلم (حرف زدن) نداشته باشد، خود به خود نمی‌تواند پیام درستی ارسال کند که این مسئله موجب می‌شود مادر در پاسخ‌دهی به کودک، دچار سردرگمی شود و یا به‌طور کلی تلاشی برای برقراری ارتباط درست با کودک نکند.

پوراعتماد با بیان این‌که کاهش ارتباط مادر و کودک به تدریج یادگیری کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد، گفت: بخش اعظمی از یادگاری وابسته به مشاهدات، تعاملات اجتماعی و یادگیری اجتماعی است و به محض قطع ارتباط کودک و مادر، این فرصت یادگیری از بین می‌رود و رشد طبیعی کودک با همسالانش فاصله می‌یابد.

وی افزود:‌ از سویی دیگر ممکن است مادر مهارت کافی برای درک علائم ارسالی کودک نداشته باشد. مثلا این‌که او نیز مهارت‌های اجتماعی لازم را نداشته باشد و یا ممکن است به دلیل افسردگی توان کافی برای ارتباط را نداشته باشد. برای شروع این ارتباط نیازمند این هستیم که کار را از مادر شروع کنیم. به این معنا که به مادر آموزش‌هایی بدهیم تا از طریق آن هر نوع پیامی که کودک ارسال می‌کند حتی اگر پیام غیرطبیعی باشد، بتواند درک کند و به آن پاسخ دهد.

وی تاکید کرد: هدف این پروژه تنظیم برنامه‌ای برای افزایش ‌حساسیت‌های مادرانه کودکان اتیسم بود. در واقع ما در پی این بودیم که نگذاریم ارتباط مادر با کودک قطع شود، بلکه این ارتباط را ارتقاء دهیم.

پوراعتماد به مزایای این طرح تحقیقاتی اشاره کرد و گفت: ارتباط مادر و کودکی که به دلیل ضعف‌های ذکر شده به تدریج کاهش یافته و باریک شده است، ارتقاء می‌یابد و اجازه نمی‌دهد این ارتباط قطع شود.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی افزود: همچنین به محض این‌که کودک شروع به برقراری ارتباط با مادر کند، فرصت‌های یادگیری پیدا کرده، پیشرفت‌های درمانی بیشتری داشته و می‌تواند فاصله خود را با گروه‌ همسالانش کم کند.

وی ادامه داد: همچنین این برنامه کمک می‌کند تا مادر در ارتباط با کودک خود احساس چیرگی و مهارت بیشتری کند، لذا ‌احساس بهتری نسبت به برقراری ارتباط با کودک شکل می‌گیرد که انگیزه مادر برای ارتباط مستمر با کودک را افزایش می‌دهد.

اجرای پژوهش بر روی ۳۰ نفر از مادران دارای کودک اتیستیک

مهدیه قربانی از محققان این طرح با بیان این‌که حساسیت مادرانه به این معنا است که مادر بتواند دنیای کودکش را درک کند، اظهار کرد: کودک دارای اتیسم نیازهای خودش را به صورت متعارف، مانند کودکان همسال خود بیان نمی‌کند، بنابراین مادر در پاسخ دادن به این نیازها دچار ابهام می‌شود.

وی افزود: بنابراین لازم است به مادر کمک شود تا بتواند معنای رفتارهای کودک را به درستی تفسیر کند. این مساله باعث می‌شود مادر احساس مثبت‌تری از رفتارهای مادرانه خود داشته باشد و هم این‌که رابطه لذت‌بخش میان مادر و کودک، افزایش می‌یابد.

قربانی با بیان این‌که بهبود کیفیت رابطه بین مادر و کودک می‌تواند به رشد روانی کودک کمک کند، گفت: لازم است مادر برای برقراری رابطه با کودک اتیستیک خود، مجهز شود.

این محقق با بیان این‌که افزایش حساسیت مادرانه در کودکان دارای اتیسم، بسیار حائز اهمیت است، تاکید کرد: باید مراکز درمانی، بهبود رابطه مادر-کودک از این طریق را مدنظر قرار دهند. زیرا وقتی مادر نتواند با کودک ارتباط بگیرد روند درمان کودک نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد، چراکه مادران نقش بسیار پررنگی در درمان این قبیل کودکان دارند.

وی ادامه داد: شیوع اتیسم در حال افزایش است از این رو باید به عواملی که اثربخشی درمان را افزایش می‌دهند، توجه ویژه‌ای شود. قربانی همچنین گفت: این پروژه برای اولین‌بار در ایران انجام شد و پژوهشی کاربردی است که می‌تواند در درمان اتیسم مورد توجه قرار گیرد.

 

گفتگو خبرگزاری ایرنا با دکتر پوراعتماد

گفتگو خبرگزاری ایرنا با دکتر پوراعتماد، استاد دانشگاه شهید بهشتی و موُسس مرکز تهران اتیسم در خصوص طرح دایه گری دیجیتالی

دکتر پوراعتماد، استاد دانشگاه شهید بهشتی در گفتگو با خبرگزاری ایرنا بیان کرد: ” غلبه بر دایه گری دیجیتالی به کاهش عوارض اتیسم می انجامد.”

دکتر پوراعتماد ، رئیس مرکز تهران اتیسم (ساماندهی درمان و توانبخشی اختلالات اتیستیک) گفت: مطالعات مشترک این مرکز با دانشکده روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی نشان می دهد که غلبه بر دایه گری دیجیتالی از شدت عوارض اتیسم در کودکان می کاهد و شرایط را برای نوپروری و بهبودی آنان فراهم می آورد‌.

غلبه بر دایه گری دیجیتالی به کاهش عوارض اتیسم می انجامد. دایه گری دیجیتالی (Digital Nanning) سبکی از فرزندپروری است که در آن کودک دستکم نیمی از ساعات بیداری خود را در معرض دستگاه های دیجیتالی مانند تلفن همراه، تبلت و تلویزیون قرار می گیرد.

بدین ترتیب دستگاه های دیجیتالی جایگزین تبادلات بین فردی در سنین پایین می شود. در نتیجه کودکان دچار نارسایی های رشدی در مهارت های ارتباطی و اجتماعی می شوند هر چند ممکن است مهارتهای غیرضروری را کسب نمایند. مثلاً کودک قبل از زبان مادری، به زبان بیگانه کلمات را می گوید. اگر این کودکان دارای آمادگی بیولوژیک برای ابتلا به اتیسم باشند، علائم را با شدت بیشتر و در سنین پایین تر نشان می دهند.

 

حمیدرضا پوراعتماد روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: پژوهش اخیر ما نشان می دهد که با آموزش صحیح به والدین می توان اززمان استفاده از وسایل دیجیتالی در کودکان دارای علایم اتیسم کاست و در نتیجه فرد را به سمت بهبودی هدایت کرد.

وی یکی دیگر از نتایج این طرح تحقیقاتی را بهبود روابط والدین با کودک دارای علایم اتیسم اعلام کرد و گفت: این تحقیق نشان داده که اثربخشی فراوانی بین آموزش صحیح به والدین و کاهش علایم اتیسم و بهبودی کیفیت ارتباط بین والدین و کودکان مبتلا به این اختلال وجود دارد.

وی اظهار کرد که برای مواجهه با علایم اتیسم می توان به والدین آموزش های لازم را ارائه کرد تا با مشاهدۀ اولین علائم اجتناب یا بی توجهی کودک نسبت به پیام ها یا تبادلات اجتماعی، وارد عمل شوند.

وی اظهار کرد که شالوده این آموزش ها در برنامه آموزشی ‘غلبه بر دایه گری دیجیتالی’ گنجانده شده که اثر بخشی آن در پژوهش نشان داده شد.

پوراعتماد به عوارض استفاده بیش از حد متعارف از دستگاه های دیجیتالی اشاره کرد و گفت: استفاده بیش از این دستگاه ها حتی به منظور آموزش کودکان، آسیب زا است.

وی آسیب زدن به تحول کودک را از جمله عوارض استفاده بیش از حد دستگاه های دیجیتالی اعلام کرد و گفت: اختلال در تحول کلام، شناخت، زبان و رفتار از دیگر عوارض این سبک فرزند پروری است.

وی افزود: حتی موش هایی که در سنین پایین از والدین جدا می مانند، دچار تغییرات مغزی (در ناحیه هیپوکمپوس) و رفتارهای کلیشه ای و غیراجتماعی می شوند. این خط پژوهشی در آزمایشگاه عصب تحولی حیوانی (وابسته به پژوشکده علوم شناختی ومغز، دانشگاه شهید بهشتی) در دست اجراست.

مجری طرح بررسی اثر غلبه بر دایه گری دیجیتالی بر علایم کودکان نیزبه خبرنگار علمی ایرنا گفت: در این زمینه مطالعات کمی صورت گرفته و با این کار تحقیقاتی درصدد ارائه خدمت بهتر به کودکان و به ویژه کودکان دارای اتیسم بوده ایم.

یاسمن رحمتی افزود: اولین بار در سال ۱۳۸۹ روی این موضوع مطالعه محدودی انجام شد. در طرح مطالعاتی جاری، سعی شده که برنامه آموزشی ‘غلبه بر دایه گری دیجیتالی’ ارتقا یابد و کارآیی آن نشان داده شود.

وی، نسبت به ترویج دایه گری دیجیتالی در بین خانواده های شهرهای بزرگ ابراز نگرانی کرد و بخشی از این پدیدۀ آسیب زا راناشی از کمبود فضاهای شهری برای مادران جوان و نونهالان دانست.

وی ادامه داد: مادر-کودک مجبور می شوند از دریچۀ این دستگاه ها با دنیا ارتباط برقرار کنند. یا برای ایجاد تنوع در منزل (که معمولاً فضاهای کوچکی هستند) از این دستگاه ها استفاده نمایند. در این صورت، مغز در حال رشد کودک که نیازمند تعاملات طبیعی و بدنی است، در معرض دنیای مجازی قرار می گیرد از مسیر رشد طبیعی خارج می شود.

رحمتی اظهار کرد که دستکم در یک مطالعه در خارج از کشور نشان داده شده که دایه گری دیجیتالی (استفاده افراطی از دستگاه های دیجیتالی) می تواند سبب بروز اتیسم شود. لذا ضروری است این پدیده مورد توجه متولیان آموزش و پرورش، فضای مجازی، سلامت، مدیران شهری و رسانه ها قرار گیرد.

 

آموزش و توانبخشی از راه دور برای کودکان دارای اتیسم

لوییزا اقدسی محقق پروژه «اثربخشی مداخله خانواده‌محور غیرحضوری برنامه حرکتی اسپارک بر مهارت‌های ادراکی ـ حرکتی در کودکان با عملکرد بالا» به خبرنگار مهر اظهار داشت: اتیسم یک اختلال عصبی- رشدی است که شروع اولین علائم آن قبل از ۳ سالگی است و کما بیش در همه کشورها گزارش شده است.

وی افزود: علیرغم شیوع رو به رشد اتیسم در دو دهه اخیر و مشکلات متعددی که خانواده‌های این کودکان در مسیر آموزش و توانبخشی با آن دست به گریبان هستند، پیشرفت قابل توجهی در بخش ارائه خدمات مداخله‌ای که مرتبط با والدین این کودکان و در راستای رفاه آنان باشد، صورت نگرفته است.

اقدسی با اشاره به هدف خود برای انجام این پروژه علمی- پژوهشی خاطرنشان کرد: هدف ما بررسی اثربخشی مداخلات از راه دور و مبتنی بر خانواده‌ بوده زیرا این رویه می‌تواند کمترین زمان و هزینه را برای خانواده های کودکان دارای اتیسم داشته باشد.

به گفته وی، خانواده های مقیم شهرهای دورافتاده متاسفانه از امکانات آموزشی و توانبخشی کافی برخوردار نیستند و خانواده های کلانشهرها با مشکل تردد مواجه اند؛ لذا تا جایی که گاهی برای گرفتن ۵۰-۴۰ دقیقه خدمات، کودک و همراهان آنها باید ساعتها در ترافیک بمانند.

وی ادامه داد: این مشکل با روح و فلسفه آموزش و همخوانی ندارد. لذا بجاست که روش آموزش و توانبخشی از راه دور بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

اقدسی با بیان اینکه دور بودن والدین کودکان مبتلا اتیسم از مراکز آموزشی و توانبخشی و کمبود مطالعات در زمینه آموزش مهارت‌های ادراکی و حرکتی از طریق والدین و همچنین هزینه‌هالی مالی، عاملی برای اجرای این پروژه بوده است، عنوان کرد: در ابتدا تعداد ۹ کودک مبتلا به اتیسم با عملکرد بالا از مرکز تهران اتیسم(مرکز ساماندهی درمان و توانبخشی اختلالات اتیستیک ) و مرکز اتیسم فرزندان آفتاب و یک مرکز اتیسم در اصفهان انتخاب و سپس مهارت‌های ادراکی – حرکتی کودکان را با استفاده از آزمون‌های رشد حرکتی ارزیابی کردیم.

به گفته این محقق دانشگاه شهید بهشتی، توانبخشی مداخلات از راه دور در این پروژه که با تلفن و ارتباط والدین با محقق انجام شد، ۲۰ جلسه (هفته‌ای سه جلسه و هر جلسه ۴۵ دقیقه) به طول انجامید.

وی عنوان کرد: در این پروسه والدین در مدت زمان ۴۵ دقیقه کودکانشان را طی یک برنامه کششی و حرکتی به فعالیت وادار می‌کردند.

وی با تأکید بر اینکه این پروسه باعث ارتباط هر چه بیشتر والدین با کودکان می‌شود و هزینه‌های مالی را از روی دوش والدین برمی‌دارد اظهار داشت: از آنجابی که این پژوهش در قالب یک برنامه اجرایی بین والدین و کودکان مبتلا به طیف اتیسم انجام شد، منجر به افزایش دانش و اطلاعات والدین از روند درمانی کودک و افزایش اعتماد به نفس در والدین دارای کودک مبتلا به اتیسم می‌شود که این می تواند باعث مشارکت بهتر والدین در روند آموزش و توانبخشی شود.

این محقق خاطرنشان کرد: با در نظر گرفتن این یافته‌ها، می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که مداخله خانواده‌محور غیرحضوری برنامه حرکتی اسپارک باعث بهبود مهارت‌های ادراکی – حرکتی در کودکان طیف اتیسم می‌شود.

وی تاکید کرد: البته این خط پژوهشی و خدماتی در ابتدای راه است و مطالعات بیشتری در این زمینه لازم است. ولی این مسیر تازه، به سهم خود باعث افزایش رفاه خانواده های کودکان دارای اتیسم و ارتقای سطح خدمات آموزشی و توانبخشی کشور خواهد شد.

 

منبع: خبرگزاری مهر

Autism Sceening Using an Inteligent Toy Car

Moradi, H., Ekhtiari-Amiri, S., Ghanavi, R., Nadjar-Arbabi, B., Pouretemad, HR. (2017). Autism Sceening Using an Inteligent Toy Car. In: S.F.Ochoa (Eds.): UCAmI 2017, LNCS 10586, Springer International Publishing, 2017: 817–۸۲۷

The number of cases reported with Autism Spectrum disorder (ASD), as a developmental disorder, has increased sharply in recent decades. Early diagnosis of ASD in children is essential for proper treatment and intervention. The difficulties in early detection of autism encouraged the authors to design a novel intelligent toy car for autism screening. The toy car is equipped with an accelerometer, which records a subject’s usage behavior in terms of accelerations in three dimensions. A set of features, consisting of forty-four movement characteristics, has been extracted which can be used to discriminate between children with autism and normal children. The intelligent toy car has been tested on 25 children with autism and 25 normal children as the test and control groups respectively. Support Vector Machine (SVM) is used to distinguish between the children with autism and other children. The system has 85% correct classification rate, 93% sensitivity and 76% specificity. The results are the same for boys and girls indicating the possible widespread use of this system among all children.

 

The Differences Between Children with Autism and Typically Developed Children in Using a Hand-Eye-Coordination Video Game

Mahmoudi-Nejad, A., Moradi, H., & Pouretemad, H. R. (2017, November). The Differences Between Children with Autism and Typically Developed Children in Using a Hand-Eye-Coordination Video Game. In International Conference on Ubiquitous Computing and Ambient Intelligence (pp. 256-264). Springer, Cham.

Several evidences showed poor motor coordination in individuals with autism. Thus, in this paper, we present a touch-based hand-eye coordination video game which shows clear difference between children with autism and typically developed children. The game is tested on five children with autism and seven typically developed children. These groups presented totally different patterns from each other; hence they can be distinguished with only two features in the game environment. This promising result encourages us to use this video game for initial screening of hand-eye coordination problem, especially in children with autism, which can be used everywhere without any costs.

 

 

Screening of autism based on task-free fMRI using graph theoretical approach. 2017

Sadeghi, M., Khosrowabadi, R., Bakouie, F., Mahdavi, H., Eslahchi, C., & Pouretemad, H. (2017). Screening of autism based on task-free fMRI using graph theoretical approach. Psychiatry Research: Neuroimaging, ۲۶۳, ۴۸-۵۶.

Abstract

Studies on autism spectrum disorder (ASD) have indicated several dysfunctions in the structure, and functional organization of the brain. However, findings have not been established as a general diagnostic tool yet. In this regard, current study proposed an automatic screening method for recognition of ASDs from healthy controls (HCs) based on their brain functional abnormalities. In this paradigm, brain functional networks of 60 adolescent and young adult males (29 ASDs and 31 HCs) were estimated from subjects’ task-free fMRI data. Then, autism screening was developed based on characteristics of the functional networks using the following steps: A) local and global parameters of the brain functional network were calculated using graph theory. B) network parameters of the ASDs were statistically compared to the HCs. C) significantly altered parameters were used as input features of the screening system. D) performance of the system was verified using various classification techniques. The support vector machine showed superiority to others with an accuracy of 92%. Subsequently, reliability of the results was examined using an independent dataset including 20 ASDs and 20 HCs. Our findings suggest that local parameters of the brain functional network, despite the individual variability, can potentially be used for autism screening.

 

تعامل انسان و ربات‌های دستیار اجتماعی جهت بهبود توجه اشتراکی در کودکان مبتلا به اتیسم، ۱۳۹۶

م. جگریان, ف. باکوئی, ح. پوراعتماد, م. بهرامی, “تعامل انسان و ربات های دستیار اجتماعی جهت بهبود توجه اشتراکی در کودکان مبتلا به اتیسم” , مجله مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز, ۱۳۹۶.

چکیده:

استفاده از ربات، و به صورت خاص ربات های انسان نما ، در بسیاری از حوزه ها از جمله حوزه درمان، رشد روزافزونی را تجربه کرده است. در این پژوهش از ربات انسان نما برای بهبود توجه اشتراکی در کودکان مبتلا به اتیسم استفاده شده است. از جمله چالش های این رویکرد این است که اولا این بیماری شرایط خاصی برای بیمار به وجود می آورد که حضور درمان گر و هر شئ خارجی دیگری را به راحتی پذیرا نیست؛ چالش دوم مربوط به انتخاب الگوریتم ها و روش های مناسب ردیابی سر و مردمک چشم در کودکان مبتلا به اتیسم است، که یکی از ویژگی های آن ها حرکات غیر ارادی و کنترل نشده سر و چشم به طرفین می باشد. سومین چالش روال درمان و پژوهش است، روند درمان و انجام تست های طراحی شده نباید باعث ایجاد تحریک بیش از حد در کودک شود، برای غلبه بر چالش های ذکرشده، علاوه بر الگوریتم ردیابی مردمک چشم بلادرنگ با مقاومت بالا، بدون استفاده از سخت افزارهای تجاری، با استفاده از درخت تصمیم گیری فازی برای ترکیب اطلاعات پزشکی و مهندسی در طول درمان استفاده شده است، و نهایتا مفهوم درمان تعاملی برای بهبود کودکان اتیستیک معرفی گردیده است.